PODATKI. Światową recesję odczuły również firmy z powiatu chrzanowskiego. Świadczą o tym znacznie mniejsze wpływy podatkowe od przedsiębiorców do urzędu skarbowego. Z analiz jasno wynika, że kryzys dał się we znaki wszystkim podmiotom gospodarczym, ale szczególnie uciążliwy był dla dużych firm.

Ostatecznie państwo straciło w minionym roku w powiecie chrzanowskim 22,6 mln złotych. O tyle mniej pieniędzy wpłynęło (w porównaniu z rokiem 2008) do budżetu z tytułu różnych podatków.

PIT
- Symboliczną tendencję wzrostową mamy przy wpływach z PIT-ów. W stosunku do poprzedniego roku, wzrosły one nieco powyżej jednego procenta - informuje Marek Łyszczarz, naczelnik Urzędu Skarbowego w Chrzanowie.

Sytuacja poprawiła się po trzech kwartałach minionego roku. W czwartym urzędnicy skarbowi odnotowali jednak prawie trzyprocentowy spadek. Wydawałoby się niewiele, ale sytuacja ma się zupełnie inaczej, gdy procenty zamienimy na złotówki. W ostatnich trzech miesiącach do urzędu wpłynęły prawie dwa miliony złotych mniej z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Suma wzrostów w poprzednich miesiącach - za wyjątkiem kiepskiego drugiego kwartału - dała jednak ostateczny wzrost wpływów z tegoż podatku. 

W 2009 roku z tytułu PIT podatnicy z powiatu chrzanowskiego oddali państwu blisko 220 mln złotych.

CIT
Zdecydowany spadek nastąpił z CIT-ów, a na takich zasadach odprowadzają podatki duże firmy. W minionym roku nie było miesiąca, w którym pod tym względem byłoby dobrze. Ostatecznie strata, w porównaniu z rokiem ubiegłym, sięgnęła trzech milionów złotych. Wpływy z CIT spadły o 43,7 proc.

Łyszczarz przypomina, że w pierwszym kwartale spadek wpływów z tego podatku sięgał 38 procent. W trzecim przekroczył już 56 procent. W ostatnim było równie dramatycznie - spadek powyżej 50 proc. O czym może to świadczyć? - Kondycja dużych firm była w ubiegłym roku słaba - ocenia Łyszczarz.

Liniowy
Tendencja spadkowa przez cały rok utrzymywała się także wśród firm opodatkowanych podatkiem liniowym. - Rozliczają się w ten sposób osoby fizyczne, które prowadzą większe przedsiębiorstwa, czyli mają dość duże dochody - wyjaśnia Łyszczarz. Przyznaje, że zdecydowana większość podatników z największymi dochodami w powiecie chrzanowskim rozliczająca się z miejscowym fiskusem korzysta właśnie z tej formy opodatkowania. - W tym wypadku odnotowaliśmy spadek o 11,5 proc. Na bardzo podobnym poziomie utrzymuje się on przez cały rok - ubolewa naczelnik. Ubolewa, bo to kolejna strata dla skarbu państwa. W tym wypadku sięgająca pawie czterech milionów złotych.

- Czyli osoby fizyczne najlepiej zarabiające w naszym regionie też mają kłopoty. Taki obraz możemy odczytać z liczb - mówi Łyszczarz.

Ryczałt, VAT i papiery
Spadły też wpływy z dochodowego podatku płaconego w formie ryczałtu. W tym przypadku o przeszło 22,6 proc. Mniejsze są także wpływy z tytułu podatku VAT. Poleciały w dół o 8,5 procent. O czym to świadczy? Odpowiedź jest prosta: o mniejszej sprzedaży i mniejszych obrotach firm.

- Nie widać żadnej poprawy. Poza podatkiem z PIT, gdzie notujemy lekki wzrost wpływów, wszystkie inne poleciały w dół - podsumowuje Łyszczarz. Zwraca też uwagę na ogromną tendencję spadkową wpływów z tytułu sprzedaży papierów wartościowych. W czwartym kwartale ubiegłego roku spadek przekroczył 91 proc. i w efekcie po 12 miesiącach chrzanowski fiskus odnotował w tym przypadku spadek na poziomie 62 proc. Te kwoty obrazują jednak sytuację na giełdzie.

Nie płacą
Analizując jednak wpływy podatkowe, trzeba wziąć pod uwagę także inną kwestię. Czy podatnicy wywiązują się z obowiązku odprowadzania podatków. - Niestety, ilość spraw skierowanych do egzekucji wzrosła o 26,5 procent - mówi Łyszczarz. To sporo.

Na tak dramatycznym wyniku w ogromnej mierze zaważył ostatni kwartał roku, gdzie do egzekucji skierowano aż 719 spraw, czyli o prawie 60 proc. więcej aniżeli w roku 2008.

- Ewidentnie firmy nie radzą sobie z płynnością finansową. Kwota do wyegzekwowania wzrosła drastycznie, bo o przeszło 500 procent, w drugim kwartale. Niedobrze było też w kolejnych trzech miesiącach roku. W ostatnim kwartale sytuacja poprawiła się o 14 procent. I choć firmy „zaczęły płacić”, to ostatecznie rok zamknął się prawie 25 proc. wzrostem zaległości objętych tytułami wykonawczymi.

Jednym słowem, za 2009 rok firmy zalegają fiskusowi ponad 23,6 mln złotych. Wśród nich wciąż figuruje przedsiębiorstwo dłużne fiskusowi przeszło sześć milionów złotych. Jak ustaliliśmy, firma, o której mowa, ogłosiła upadłość z możliwością zawarcia układu. W skarbówce nikt jednak na ten temat nie chce rozmawiać.

Nie kryzys, tylko spowolnienie
Łyszczarz jest przekonany, że idzie ku dobremu. - Liczby jeszcze tego nie pokazują, ale za kilka miesięcy pokażą - przekonuje. Czy w takim razie mamy, czy też mieliśmy, kryzys w Polsce?

- Nie. PKB nigdy nie spadł poniżej zera - uważa Łyszczarz.

 - Skutki światowego kryzysu odczuły najbardziej te firmy, które mają powiązania z przedsiębiorstwami spoza granic naszego kraju, które wykonują zamówienia dla europejskich firm - kończy naczelnik.

43,7 proc. o tyle spadły wpływy z podatku CIT w ubiegłym roku w powiecie chrzanowskim, w porównaniu z poprzednimi 12 miesiącami
1,1 proc. to wzrost wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Tylko ci podatnicy zapłacili więcej fiskusowi.
11,5 proc. o tyle spadły wpływy z tytułu podatku liniowego
22,6 proc. o tyle spadły wpływy z podatku płaconego w formie ryczałtu
62 proc. o tyle obniżyły się wpływy z tytułu podatku od sprzedaży papierów wartościowych
Tadeusz Jachnicki

Przełom nr 9 (928) 3.03.2010