Czym jest oznaczenie IP często stosowane w oświetleniu łazienkowym?

Oznaczenie IP stosowane w oświetleniu łazienkowym (i innych urządzeniach elektrycznych) określa stopień ochrony przed wnikaniem ciał obcych (w tym kurzu) oraz wody. Klasyfikacja IP składa się z dwóch cyfr, gdzie każda z nich ma specyficzne znaczenie:

• Pierwsza cyfra - ochrona przed ciałami obcymi i kurzem.

• Druga cyfra - ochrona przed wodą.

To oznacza, że przy wyborze oświetlenia do łazienki, pierwsza cyfra nie ma jakiegokolwiek znaczenia! Swoją uwagę należy zwrócić jedynie na drugą: IP23, IP44, IP54, IP65, IP67. Równie dobrze można kupić lampę z oznaczeniem: IP02, IP 03, IP04, itd. Ale co konkretnie oznacza ta druga cyfra?

• Druga cyfra 4 - ochrona przed wodą rozpryskiwaną ze wszystkich kierunków.

• Druga cyfra 5 - ochrona przed strumieniami wody (niskie ciśnienie) ze wszystkich kierunków.

• Druga cyfra 7 - ochrona przed skutkami zanurzenia w wodzie na głębokość od 15 cm do 1 metra przez krótki czas (do 30 minut).

Te klasyfikacje pomagają zapewnić, że oświetlenie łazienkowe jest odpowiednio zabezpieczone przed wilgocią i wodą, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa elektrycznego w wilgotnym środowisku. Ale co mówią normy o wymaganiach i ochronie IP?

Ochrona IP a wymagania techniczne i normy budowlane

W wielu normach budowlanych często można się natknąć na wymagania techniczne, szczególnie jeśli chodzi o budynki użyteczności publicznej. Są to:

Norma PN-EN 60529:2003

Polska Norma będąca odpowiednikiem IEC 60529. Definiuje wymagania dotyczące stopni ochrony zapewnianej przez obudowy urządzeń elektrycznych.

Ochrona przed wodą

• 0: Brak ochrony.

• 1: Krople padające pionowo.

• 2: Krople padające pod kątem do 15°.

• 3: Krople padające pod kątem do 60°.

• 4: Woda rozpryskiwana ze wszystkich kierunków.

• 5: Strumienie wody (niskie ciśnienie) ze wszystkich kierunków.

• 6: Silne strumienie wody.

• 7: Zanurzenie w wodzie do 1 metra na krótki czas.

• 8: Zanurzenie w wodzie na dłuższy czas.

• 9: Silne strumienie wody pod wysokim ciśnieniem i wysoką temperaturą.

Norma PN-IEC 60364-7-701:2007

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych określa wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji, a w niej m.in.: pomieszczenia z wannami lub prysznicami - określa wymagania dotyczące instalacji elektrycznych w pomieszczeniach łazienkowych, w tym klasyfikację stref ochronnych i wymagania dotyczące ochrony IP.

• Wnętrze wanny lub brodzika - wymaga urządzeń o stopniu ochrony IPX7.

• Strefa 1 - obszar nad wanną lub brodzikiem do wysokości 2,25 m - wymaga urządzeń o stopniu ochrony IPX4.

• Strefa 2 - obszar wokół wanny lub prysznica, do 0,6 m od krawędzi i do wysokości 2,25 m - wymaga urządzeń o stopniu ochrony IPX4.

• Strefa 3 - pozostała przestrzeń łazienki poza strefami 0, 1 i 2, do 2,4 m od krawędzi wanny lub brodzika - wymaga urządzeń o stopniu ochrony IPX1.

Spełnienie tych norm zapewnia odpowiednie zabezpieczenie urządzeń elektrycznych przed wnikaniem wody, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa użytkowników.

By zrozumieć te proste wymagania, posłużymy się tylko prostą grafiką, która wyjaśni wszystkie wątpliwości. Patrz na załączone zdjęcie poniżej.

Z obrazka w prosty sposób można wywnioskować, że:

• Oświetlenie sufitowe (spoty, tuby, żyrandole i inne) montowane powyżej 225cm od poziomu podłogi nie wymaga ochrony IP44. W łazience sprawdzą się wszystkie lampy - nawet z IP00.

• Ochrony IP wymagają strefy narażone na bezpośredni kontakt z wodą - lampy koło wanny, pod prysznicem, obok umywalek.

Wiele osób jest przekonanych, że każda lampa łazienkowa musi mieć IP44 - nie jest to regułą. Prawda jest jednak taka, że cenowo produkty z IP44 nie odbiegają od zwykłych, a lepiej być chronionym niż tej ochrony nie mieć. Dlaczego? Tłumaczy Waldemar Sumorek, właściciel sklepu z oświetleniem łazienkowym Ardant.pl.

Dlaczego warto kupić lampy z IP44? Czy warto przepłacać?

Jak już wspomniano, ceny często nie różnią się, jeśli chodzi o ochronę IP. Zasadnicze jest jednak to z jakich materiałów wykonana jest lampa. Najczęściej lampy przeznaczone do wilgotnych wykonane są z materiałów odpornych na korozję, czyli:

• Stal nierdzewna - srebrny kolor sprawia, że dobrze komponuje się z armaturą łazienkową

• Stal chromowana i niklowana - odpowiednia warstwa ochrony, która podobnie jak nierdzewka, jest odporna na rdze i niszczenie z powodu wilgoci.

• Tworzywo sztuczne - tańsze odpowiedniki, które nie wchodzą w reakcje z woda i wilgocią.

Pozostałe czynniki to stosowanie odpowiednich uszczelek w podzespołach, które sprawiają, że woda nie wnika do środka. Dzięki tym cechom użytkownicy mogą się cieszyć pięknie wyglądającymi lampami przez długi okres. Zwykłe oprawy z malowanej stali, z biegiem czasu ulegną uszkodzeniu. Niewielki odprysk lub miejsce „niedomalowane" sprawi, że w końcu rdza zrobi swoje, a lampę będzie trzeba wymienić ze względów estetycznych - sama w sobie będzie działać bez większych problemów.

Jakie lampy najczęściej wybiera się do oświetlenia łazienki?

Wybór lamp do oświetlenia łazienki zależy od specyficznych potrzeb i wymagań poszczególnych stref łazienkowych, które mają różne poziomy narażenia na wilgoć i wodę. Poniżej przedstawiamy najczęściej wybierane typy:

• Lampy sufitowe (plafony) - montowane na suficie w centralnej części jako oświetlenie główne, często wybierane ze względu na równomierne rozproszenie światła.

• Oświetlenie punktowe (spoty) - wykorzystywane do akcentowania konkretnych obszarów, takich jak wanny czy prysznice. Często stosowane w wersji wpuszczanej w sufit, z klasą ochrony IP65 i IP67 lub wyższą, gdy montowane w strefie 1. (kabina prysznicowa - nawet wpuszczane w podłogę).

• Kinkiety - montowane na ścianach, najczęściej obok luster, aby zapewnić odpowiednie oświetlenie twarzy.

• Oświetlenie wbudowane w lustra - zintegrowane z lustrem lub montowane nad nim, aby zapewnić jasne, bezcieniowe światło.

• Taśmy LED - stosowane do dekoracyjnego oświetlenia, np. pod szafkami lub wokół luster.

Przy oświetleniu łazienki nie należy popadać w paranoję - mówi właściciel sklepu Ardant Waldemar Sumorek. Nie każda lampa musi mieć IP44, ale warto zwrócić uwagę na materiał wykonania. Niekiedy zdarza się tak, że zupełnie przypadkiem lampy, które wybraliśmy losowo - mają to „magiczne" IP44 lub wyższe.