Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy z Krakowa uważają, że w powiecie chrzanowskim z przestrzeganiem praw pracowniczych oraz stanem bezpieczeństwa pracy nie jest źle. Twierdzą, że nawet trochę lepiej niż w innych powiatach Małopolski, choć szczegółowych analiz porównawczych nie prowadzą. Odczucia społeczne są często nieco inne, stąd zaproszenie ich na sesję powiatowej rady.
Efekty kontroli PIP w zakładach pracy w powiecie chrzanowskim na przestrzeni czterech ostatnich lat przedstawili w piątek radnym wicedyrektor Okręgowej Inspekcji Pracy w Katowicach - Marek Rapciak i nadinspektor pracy nadzorujący ten teren - Stanisław Staszewski.
W latach 2002-2005 w powiecie chrzanowskim takich kontroli było 650.
- Liczba kontroli PIP systematycznie spada, co świadczy o tym, że nieprzestrzeganie prawa pracy nie jest tu zjawiskiem nagminnym. Spada też liczba decyzji nakazowych wręczanych przez inspektorów pracodawcom. W 2002 roku było ich 1600, w ubiegłym roku tylko 570. Sporadyczne są wypadki ich niewykonania (w 2005 roku było tylko pięć takich przypadków). Na stałym poziomie utrzymuje się też liczba porad udzielana przez naszą instytucję pracodawcom i pracownikom. 76 zatrudnionych w OIP inspektorów pozwala na skontrolowanie każdego zakładu raz na dziesięć lat, do wielu z nich jednak nigdy nie dotrzemy, bo w tym czasie z różnych przyczyn przestają funkcjonować - mówi wicedyrektor OIP w Krakowie Marek Rapciak.
Dyrektor podkreśla, że nie rośnie też w powiecie ilość wypadków przy pracy, a pozytywnym zjawiskiem jest, że nagłe zgony (z powodu zawału serca czy wylewu) są przez pracodawców uznawane jako wypadki przy pracy, co ułatwia rodzinie uzyskanie odszkodowania z pominięciem drogi sądowej.

Kontrole i mandaty
Pracodawcom z powiatu chrzanowskiego inspektorzy wręczają średnio 50 mandatów na rok. Mandatem karnym kończy się więc co trzecia kontrola. Krakowscy inspektorzy chwalą sobie wzorową współpracę z chrzanowską policją.
Każda kontrola specjalistów z PIP kończy się pisemnym wskazaniem nieprawidłowości, o ile zostaną stwierdzone.
- Najczęściej chodzi o nieterminowe wypłacanie wynagrodzeń. To zjawisko charakterystyczne nie tylko dla waszego powiatu, ale dla całej Polski, i prawdą jest, że trudno się z nim uporać. Inspektorzy wydają w takich przypadkach nakazy płatnicze z natychmiastowym terminem wykonalności, ale w większości przypadków jest problem z egzekucją. W takich sytuacjach wkracza komornik i zwykle bywa tak, że należności nie ma z czego ściągnąć – opowiada M. Rapciak.
Gdzie jest policja pracy?
„Był kiedyś taki zespół, działający przy Powiatowym Urzędzie Pracy, zwany Policją Pracy. Całkiem nieźle sobie radził z „drapieżnymi” pracodawcami” – przypomniał na internetowym forum „Przełomu” jeden z czytelników. Inny uzupełnił, że owa policja działała do 2000 roku. „Był tam także powiatowy kontroler ds. legalności zatrudnienia, podlegało mu trzech pracowników (dwóch z wyższym wykształceniem prawniczym). Policja Pracy kontrolowała przede wszystkim legalność zatrudnienia, oraz czy pracodawca nie zalega z płatnościami. Współpracowała z PIP, policją, ZUS, organami kontroli skarbowej. Składała wizyty bez uprzedzenia, jej kontrolerzy mieli legitymacje upoważniające do przeprowadzania kontroli.
(...) Po każdej kontroli sporządzali protokół i w razie stwierdzenia naruszenia prawa sprawa kierowana była na kolegium, powiadamiano ZUS, PIP oraz Izbę Skarbową. Policja Pracy miała siedzibę przy Oświęcimskiej 9 w Chrzanowie, pok. 11” – dodał inny czytelnik.
Krótki epizod istnienia Policji Pracy na miejscu zainteresowani wspominają z sentymentem. Ta komórka znikła, bo po przeprowadzeniu reformy administracyjnej, pozbawiono powiaty pieniędzy na ich finansowanie.
Kompetencje Policji Pracy, jak dowiedzieliśmy się w Okręgowej Inspekcji Pracy w Krakowie, posiada dziś administracja rządowa, a dokładniej - Oddział Legalności Zatrudnienia w Wydziale Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Nic nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie Policja Pracy czy komórka PIP pojawiła się na szczeblu powiatowym, gdyż wymagałoby to rozwiązań ustawowych. Są natomiast pomysły, aby kontrola legalności zatrudnienia stała się kompetencją PIP.

Jak się skarżyć do PIP
Z relacji inspektorów PIP rysuje się nienajgorszy stan przestrzegania prawa pracy w powiecie chrzanowskim.
Odczucia społeczne są inne. Wystarczy zajrzeć na internetową stronę „Przełomu”, gdzie sypią się gromy na nieuczciwych pracodawców. Są to jednak informacje anonimowe. Takich także do PIP docierają setki i jak się dowiedzieliśmy... lądują w koszu.
Pracownik, który czuje się pokrzywdzony, może zgłosić pisemną skargę, podając: imię, nazwisko, adres i datę złożenia skargi. Dalej wyjaśnić musi, co jest jej przedmiotem, czyli przybliżyć na kogo się skarży i dlaczego (opis sytuacji), musi też wyrazić zgodę na przetwarzanie jego danych osobowych w zakresie niezbędnym do zbadania sprawy przez inspektorów.
Takie zgłoszenie powinien wysłać drogą elektroniczną lub listownie.
Do 30 dni zainteresowany powinien otrzymać informację dotyczącą sposobu załatwienia sprawy przez specjalistów z PIP.
Okręgowa Inspekcja Pracy ma też obowiązek udzielać zainteresowanym fachowych porad z zakresu wynikającego ze stosunku prawnego pracodawca-pracownik oraz w kwestiach technicznych, np. dotyczących uprawnień, bezpieczeństwa oraz higieny pracy.
(AM)

Na zdjęciu: Nadinspektor pracy Stanisław Staszewski, który nadzoruje kontrole PIP w powiecie chrzanowskim


Okręgowa inspekcja Pracy w Krakowie zatrudnia 84 inspektorów, faktyczne kontrole przeprowadza 76. Ich działaniom podlega 78-80 tysięcy zakładów pracy w całej Małopolsce.

Kontrole inspekcji pracy w powiecie chrzanowskim w latach 2002-2005
2002 – 180
2003 – 200
2004 – 120
2005 – 150

Pieniądze odzyskane przez inspektorów PIP dla pracowników w powiecie chrzanowskim w poszczególnych latach:
2002 – 460.000 zł
2003 – 500.000 zł
2004 – 140.000 zł
2005 – 74.000 zł

Adresy i telefony do Państwowej i Okręgowej Inspekcji Pracy znajdziesz TUTAJ