Lokatorowi, także takiemu, któremu sąd nie przyznał prawa do lokalu socjalnego, należy się przynajmniej tymczasowy dach nad głową. Nie można go już wyrzucić na bruk.

Tymczasowe pomieszczenie, do którego obecnie można wyeksmitować dłużnika, powinno mieć 5 m2 powierzchni na osobę, posiadać wodę i ustęp (te urządzenia mogą znajdować się poza budynkiem) oraz zapewnić możliwość przygotowania posiłków.

Jeszcze do niedawna zakaz eksmisji na bruk obowiązywał tylko w okresie zimy. Od 5 lutego nie wolno wyegzekwować wyroku eksmisyjnego, jeżeli dla lokatora nie ma mieszkania zastępczego.
Eksmitowanego nie można skierować do noclegowni. Tymczasowe lokum powinien zapewnić albo właściciel budynku, albo gmina, lub postarać się o nie musi sam wyprowadzany z mieszkania najemca. Dla innych lokatorów oraz właścicieli mieszkań może to oznaczać obowiązek utrzymywania eksmitowanego.
Problem niechcianych lokatorów nie tylko nie zniknie, ale prawdopodobnie jeszcze się pogłębi.

Poczują się bezkarni
- Możliwość eksmisji na bruk była pewnym straszakiem dla dłużników. Teraz niektórzy najemcy mogą się poczuć zupełnie bezkarni. Po co mają płacić za mieszkanie, jeśli i tak nikt nie może ich z niego wyrzucić na bruk? – pyta retorycznie Maria Góra, dyrektor Zarządu Budynków Komunalnych w Chrzanowie.
Powszechna Spółdzielnia Mieszkaniowa w Chrzanowie przeprowadziła w ubiegłym roku 8 eksmisji (w tym 4 do lokalu socjalnego, 1 do pomieszczenia zastępczego i 1 na bruk). Na wykonanie czekają kolejne prawomocne wyroki nakazujące eksmisję (14 w Chrzanowie i 12 w Libiążu). Jedynie w trzebińskich zasobach spółdzielni sytuacja wygląda lepiej. To w dużym stopniu efekt programu oddłużeniowego prowadzonego przez gminę.

Długa droga do wyroku
- Od momentu wykluczenia z członkostwa w spółdzielni do uzyskania prawomocnego wyroku sądowego mija średnio półtora roku. Jednak prawdziwym problemem jest wykonanie orzeczeń sądu, bo gminy nie mają lokali socjalnych ani pomieszczeń zastępczych. Z drugiej strony ustawodawca rozszerza krąg osób, wobec których sąd musi orzec przydział lokalu socjalnego. Ostatnio taką ochronę uzyskali wszyscy mający status bezrobotnego – informuje prezes chrzanowskiej spółdzielni Aleksander Biegacz.
W latach dziewięćdziesiątych spółdzielnia zaadaptowała na potrzeby eksmisji dłużników suszarnie i pracownie plastyczne. Obecnie jest jeszcze siedem takich pomieszczeń.

W gminie Chrzanów na realizację czeka 29 prawomocnych wyroków eksmisyjnych (11 z powództwa Powszechnej Spółdzielni Mieszkaniowej, 9 gminy, 1 PKP oraz 8 z powództwa cywilnego - głównie prywatnych kamieniczników). W ub. roku zrealizowano 19 eksmisji, w 2005 roku na razie tylko jedną.

- Chcemy je wynająć gminie na potrzeby lokali socjalnych. Nowe przepisy umożliwiają nam też wystąpienie do gminy z roszczeniem o odszkodowanie w tych przypadkach, gdy nie zapewni ona lokali socjalnych. Zamierzamy skorzystać z tego prawa – zauważa prezes Biegacz.

Wyroki mają pierwszeństwo
W gminie Chrzanów liczba lokali socjalnych systematycznie rośnie. Jednak to nadal za mało w stosunku do potrzeb.
- Umowy najmu lokali socjalnych są zawierane na trzy lata. W praktyce jednak niektórzy najemcy przebywają w nich dłużej. Część rodzin, które stać na płacenie wyższego czynszu, przechodzi do lokali komunalnych, zwalniając socjalne. Chcemy przekwalifikować część mieszkań komunalnych o niższym standardzie na socjalne. W ten sposób całe budynki, jak ten wybudowany niedawno w Kroczymiechu, zyskałyby status socjalnych – wyjaśnia Danuta Grzesiak, naczelnik wydziału gospodarki komunalnej i ochrony środowiska UM w Chrzanowie.
- Na realizację czekają jeszcze wyroki sprzed dwóch lat. Wykonujemy je według kolejności wpływu. Wyroki eksmisyjne mają pierwszeństwo przed przydziałem z listy oczekujących na mieszkanie socjalne, na której jest siedemdziesiąt nazwisk – dodaje naczelnik Grzesiak.