W ciągu najbliższych pięciu lat pracę w szkołach gminy Chrzanów może stracić ponad 80 nauczycieli.
Bynajmniej nie będzie to rezultat zmian w sieci szkolnej, do których zmuszają samorząd realia ekonomiczne. Taki efekt da niż demograficzny i fakt, że w podstawówkach i gimnazjach w 2008 roku uczyć się będzie 1.400 dzieci mniej. Nic dziwnego, że perspektywa każdej zmiany już dziś w środowisku nauczycielskim wywołuje dreszcze.
Stanisław Dusza – wiceburmistrz od spraw oświatowych, na wszystkie spotkania dotyczące zmian w sieci szkolnej chodzi wyposażony w starannie przygotowany materiał statystyczny, opinie Sanepidu i skoroszyt z bogatą korespondencją w tej społecznie trudnej sprawie. W tym roku Dusza zapowiedział reformowanie chrzanowskiej oświaty po zachodniej stronie torów kolejowych. Później pomyśli o wschodniej części miasta i gminy.

Na zachód od torów
Papiery i wyliczenia to mocny argument wiceburmistrza. Wygląda jednak na to, że jego pierwotny plan dotyczący zmian w sieci, które miałyby nastąpić już od września, legł w gruzach. W czwartek Stanisław Dusza wybiera się do kuratorium, ale przed tą wizytą nie chce mówić o tym, jakie korekty zaproponuje.
Cała ta oświatowa rewolucja nie jest jednak wyłącznie sztuką dla sztuki odkąd stało się jasne, że w mocno już zadłużonej gminie Chrzanów trzeba zaciągnąć 7,2 mln zł kredytu, aby samorządowe szkoły podstawowe, gimnazja i przedszkola mogły funkcjonować przez najbliższy rok.

Sieć według Duszy
W połowie stycznia Stanisław Dusza przedstawił swój pierwszy pomysł oszczędności w oświacie: od nowego roku zostanie zlikwidowana SP nr 2. Jej uczniowie mają kontynuować naukę w SP nr 3 w Chrzanowie. O rok wcześniej ma zostać wygaszona SP nr 7, a jej uczniowie przeniesieni do SP nr 1. Gimanzjum nr 3 przy alei Henryka zostanie przeniesione do Gimnazjum nr 1 przy ul. Zielonej.
Plan wiceburmistrza bez większych zastrzeżeń przyjęło środowisko SP nr 2. Budynek szkolny nadaje się do kapitalnego remontu, na który gminy nie stać, a skoro można mieć lepsze warunki i przenieść uczniów wraz z nauczycielami, co zastrzegli sobie rodzice i obiecał S. Dusza, to czemu z okazji nie skorzystać.

„Trójka” mówi „nie”
Zdecydowane „nie” usłyszał natomiast wiceburmistrz w PG nr 3. Nauczyciele i rada rodziców powołują się w swych protestach na tradycję i renomę istniejącej od czterech lat szkoły, przedkładając wszystkim zainteresowanym sześciostronicowy wykaz jej osiągnięć. Budynku nie mają zamiaru opuszczać. W proteście w sprawie szkoły podpisywanym przez rodziców znalazło się sformułowanie: (...) „chciałbym, aby dziecko ukończyło szkołę ze swoimi nauczycielami i kolegami(...)”
Wyprowadzenie Gimnazjum nr 3 z alei Henryka nie przeszkadza natomiast Szkole Podstawowej nr 3, której dyrekcja – biorąc pod uwagę względy bezpieczeństwa i pozytywne strony rozdzielenia młodszych dzieci od gimnazjalistów – chętnie przygarnie SP nr 2.
Interwencje płynące z Gimnazjum nr 3 skończyły się wizytą w Chrzanowie małopolskiej kurator Elżbiety Lęcznarowicz. Krótki rekonesans spowodował, że pani kurator zasugerowała inne rozwiązanie: z Gimnazjum nr 3 i SP nr 3 utworzyć zespół szkół (będąc w Chrzanowie E. Lęcznarowicz uzasadniła to tendencją do odchodzenia od dzielenia młodzieży gimnazjalnej od tej z podstawówek, co twórcy reformy jeszcze niedawno wskazywali jako rzecz niezbędną), przestać wygaszać „siódemkę”, a SP nr 2 przenieść do SP nr 7 i tę ostatnią szkołę przestać wygaszać.

„Dwójka” zaniepokojona
Ta ostatnia propozycja zaniepokoiła jednak w ostatnich dniach środowisko związane z SP nr 2, które przypomnijmy, zgodziło się na plan wiceburmistrza S. Duszy (przejście do SP nr 3). Nauczyciele tej szkoły twierdzą, że w „siódemce” dotychczasowy rejon szkolny „dwójki” może się rozpierzchnąć (wielu rodziców nie da tam dzieci) i wówczas nauczyciele stracą gwarantowane przez wiceburmistrza etaty.

Ten bezlitosny niż
Stanisław Dusza na spotkaniach z rodzicami, nauczycielami i dziennikarzami operuje danymi demograficznymi i analizami liczby uczniów w szkołach dziś i za dziesięć lat. Co z nich wynika?
W gminie Chrzanów od paru lat rodzi się rocznie od 430-450 dzieci. W klasach pierwszych gminnych gimnazjów w bieżącym roku dzieci jest jeszcze 667, ale już w klasach pierwszych szkół podstawowych (w mieście i na wsi) dzieci jest tylko 488. Liczba uczniów z roku na rok maleje (w klasach szóstych podstawówek jest 619 dzieci, w piątych 606, w czwartych 614, w trzecich 552, w drugich 513). Ten niż w kolejnych latach trafi do gimnazjów.
W gimnazjach uczy się w tym roku 2.121 dzieci w 85 oddziałach. Dane demograficzne wskazują, że w roku 2009 dzieci będzie 1.531, czyli o 590 mniej. Co to oznacza?
Dzieci przelicza się zwykle na oddziały (klasy szkolne). Każda klasa ma średnio 30 godzin tygodniowo. Te godziny dzieli się z kolei pomiędzy nauczycieli, których tygodniowe pensum wynosi 18 godzin. Z prostych wyliczeń wynika, że do 2009 roku tylko z pracą w gimnazjach będzie się musiało pożegnać około 35 nauczycieli.
Jeśli wziąć pod uwagę prognozę, że w tym samym czasie w podległych gminie Chrzanów podstawówkach i gimnazjach ubędzie ogółem około 1.400 dzieci, to łączna ilość nauczycieli, którzy stracą pracę, wyniesie 86 (przy obliczeniu przyjęto liczbę 27 uczniów na klasę).
To bardzo przygnębiająca perspektywa dla nauczycieli. W tej sytuacji trudno się dziwić rozpaczliwym próbom obrony miejsc pracy przez pedagogów, którzy boją się wszelkich zmian organizacyjnych. W końcu ich dzieci chodzą do gimnazjum tylko przez trzy lata, a nauczyciele z pracy w szkole żyją. Z demografią, niestety, nie da się dyskutować i im wcześniej zainteresowani będą mieć świadomość redukcji miejsc pracy w oświacie z powodu malejącej ilości dzieci, tym mniej będzie frustracji i więcej czasu na przemyślenia dla osób zagrożonych zwolnieniem, co dalej. Perspektywa przejścia na wcześniejsze emerytury w 2006 roku jest tylko jedną z możliwości i nie wszystkich dotyczy.