Co wywołuje alergię wiosenną?

Poza alergenami obecnymi w naszym otoczeniu przez cały rok (m.in. sierść zwierząt, pleśń, roztocza kurzu domowego i sam kurz), wiosną pojawiają się typowe dla niej alergeny - za większość przypadków wiosennej alergii są odpowiedzialne pyłki roślin, głównie drzew i traw.

Pierwsze wiosenne alergie mogą pojawić się już w lutym - wtedy zaczynają pylenie olsze i leszczyna (w części regionów kraju leszczyna może pylić nawet w styczniu). Następne w kolejce są brzoza, topola, dąb i jesion, a później również najróżniejsze trawy (pyłki traw pojawiają się już pod koniec kwietnia). W okresie maj-lipiec w powietrzu unoszą się także pyłki zbóż (żyto, pszenica itp.). Zdecydowanie najbardziej dają się we znaki alergie na pyłki chwastów (do tej grupy zaliczają się np. pokrzywa i bylica) - tego rodzaju rośliny pylą właściwie przez cały okres wiosenno-letni, wliczając w to nawet wrzesień.

Alergia wiosenna - objawy

Pyłki roślin i większość innych wiosennych substancji uczulających to tzw. alergeny wziewne, czyli dostające się do organizmu przez drogi oddechowe. Najczęściej występujące objawy wiosennych alergii to przede wszystkim:

• Nieżyt nosa - czyli tzw. katar sienny, przy którym pojawia się wodnista wydzielina w bardzo dużych ilościach. Powoduje ona nie tylko wewnętrzne swędzenie nosa i kichanie, ale też spływa po tylnej ścianie gardła, czemu towarzyszy bardzo nieprzyjemne uczucie.
• Gwałtowny kaszel - w tym miejscu warto zaznaczyć, że gdy towarzyszą mu świszczący oddech, duszności i wrażenie ucisku w okolicy serca, może to świadczyć o astmie oskrzelowej, czyli przewlekłym stanie zapalnym oskrzeli.
• Zapalenie spojówek - dostanie się alergenów do oczu może doprowadzić do zapalenia spojówek, o którym świadczy obrzęk powiek, zaczerwienienie i swędzenie oczu oraz łzawienie. Przy intensywnym łzawieniu może również dochodzić do nasilenia kataru.

Zdecydowanie rzadziej alergeny wziewne wywołują reakcję alergiczną na skórze (tzw. pokrzywka), problemy żołądkowe lub podwyższoną temperaturę ciała. Z powodu alergii i uciążliwości jej objawów często pojawia się także uczucie osłabienia i przemęczenia.

Z uwagi na to, że objawy towarzyszące alergiom wiosennym nie są swoiste (tj. mogą pojawiać się również przy innych dolegliwościach), należy pamiętać o skonsultowaniu ich z lekarzem - leczenie alergii powinno zawsze odbywać się pod okiem specjalisty.

Jak radzić sobie z alergią wiosenną?

Gdy pojawią się objawy alergii, można im ulżyć na przynajmniej kilka sposobów - z lekkimi objawami można sobie spokojnie poradzić domowymi sposobami. Oto kilka sposobów na ulżenie sobie, gdy pojawia się alergia wiosenna:

Minimalizacja czasu ekspozycji na alergeny

Największe stężenie pyłków przypada na ranki (między 5 a 8) i wieczory (17-19). Jeśli możesz, nie wychodź o tych porach na zewnątrz. Wychodząc z domu/pracy, pamiętaj o okularach - ochronią one przynajmniej częściowo oczy przed unoszącymi się w powietrzu pyłkami. Omijaj też (najlepiej szerokim łukiem) wszystkie miejsca, w których koszona jest trawa (wliczając w to sianokosy), szczególnie w czerwcu. Dzięki kalendarzowi pylenia roślin dowiesz się, których gatunków należy unikać w danym miesiącu. Jeśli lubisz spacery, najlepiej wychodzić na nie zaraz po deszczu - opady oczyszczą na jakiś czas powietrze z pyłków.

Zabezpieczenie mieszkania

Jeśli Twój dom lub mieszkanie korzysta z systemu wentylacji grawitacyjnej, mechanicznej wywiewnej lub hybrydowej (połączenie dwóch poprzednich), warto zainstalować nawiewniki antyalergiczne - dzięki specjalnym filtrom są one w stanie wyłapywać zdecydowaną większość alergenów unoszących się w powietrzu. Ponadto dzięki zapewnianej przez nie filtracji są niezwykle przydatne w miastach i na terenach przemysłowych - zatrzymują sporą część zanieczyszczeń, przyspieszając pracę domowych oczyszczaczy powietrza.

Częstsze mycie

Pyłki osiadają na naszych ciałach i ubraniach, dlatego po każdym wyjściu warto zmienić ubranie i dokładnie umyć przynajmniej twarz i ręce. W okresie alergii wiosennych warto też częściej brać prysznic i myć włosy, nawet samą wodą - już zwykłe spłukanie z siebie alergenów może przynieść sporą ulgę.

Zmiany w diecie

Stosując odpowiednią dietę, możesz pomóc swojemu organizmowi zwalczyć wiosenną alergię. W okresie jej występowania warto wzbogacić swój codzienny jadłospis o:

• Warzywa i owoce z dużą zawartością witaminy C (np. brukselka, natka pietruszki, papryka czerwona, czarna porzeczka) - pomagają łagodzić reakcję alergiczną dzięki histaminowym właściwościom owej witaminy;
• Czosnek - zawiera wiele substancji wzmacniających układ odpornościowy;
• Jabłka - dzięki zawartości kwercetyny (antyoksydant) pomagają w zwalczaniu stanów zapalnych;
• Olej z czarnuszki (czarnego kuminu) - zawiera dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz ma właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne i antyseptyczne.

Testy alergiczne

Aby skuteczniej walczyć z alergią, warto dowiedzieć się, na co konkretnie jest się uczulonym. Pomogą w tym testy skórne i testy z krwi, które można przeprowadzić w praktycznie dowolnej poradni alergologicznej. Warto wcześniej postarać się o skierowanie. Możesz też zamówić specjalne panele badań do domu - koszt takiego panelu mieści się w przedziale od ok. 160 do 1300 zł, zależnie od ilości badanych alergenów.

Wizyta w tężni

Dzięki korzystnemu mikroklimatowi tężnie solankowe pomagają udrożnić drogi oddechowe i łagodzić objawy alergii. W Polsce znajduje się całkiem sporo tężni (łącznie ok. 20 obiektów), ale największa i najbardziej znana mieści się w Ciechocinku.

Leczenie farmakologiczne

Jeśli alergia wiosenna ma bardzo silny przebieg, konieczne może okazać się przyjmowanie leków przeciwhistaminowych. Choć przynajmniej kilka preparatów tego typu jest dostępnych bez recepty, zanim zaczniesz przyjmować jakiekolwiek leki antyhistaminowe, skonsultuj to z lekarzem lub farmaceutą - źle dobrany lek może przynieść więcej szkody, niż pożytku.

Odczulanie

Gdy alergia wiosenna ma u Ciebie wyjątkowo uciążliwy przebieg mocno utrudniający codzienne funkcjonowanie, warto rozważyć odczulanie. Jest to proces przyzwyczajający układ odpornościowy do danego alergenu, zmniejszający intensywność reakcji na jego obecność - opiera się na regularnym podawaniu niewielkiej ilości alergenu. Trzeba jednak pamiętać, że odczulanie trwa przynajmniej kilka miesięcy i nie daje gwarancji ustąpienia alergii.

Jak radzić sobie z wiosenną alergią - podsumowanie

Jeśli wiosną pojawia się u Ciebie świąd nosa, przewlekły katar i łzawienie oczu, jest spore prawdopodobieństwo, że masz alergię na pyłek przynajmniej jednej rośliny lub całej ich grupy (np. trawy). Nie są to jednak objawy specyficzne, więc należy skonsultować je z lekarzem. W alergii można sobie ulżyć przynajmniej na kilka sposobów - przy łagodnym przebiegu można sobie bez większego problemu poradzić samodzielnie. Przy silniejszych objawach lepiej udać się do lekarza, który przepisze odpowiednie, nowoczesne leki przeciwhistaminowe.