Wzór przemysłowy to nic innego jak najistotniejsze cechy produktu, które najlepiej ujmuje popularne pojęcie designu. Wśród cech wzoru znajdują się takie istotne kwestie jak kształt produktu, materiały użyte przy jego wytwarzaniu czy też charakterystyczne barwy i wzornictwo. Więcej o samych wzorach można przeczytać m.in. na stronie: rpms.pl/wzory-przemyslowe/. Liczne case study dowodzą, że zarówno wzór przemysłowy, jak i wzór wspólnotowy to w zasadzie niezbędne zabezpieczenie dla każdego przedsiębiorcy chcącego zadbać o bezpieczeństwo oraz trwałość unikatowego design swojego produktu. Sprawdźmy, na czym opiera się efektywność tych rozwiązań prawnych i jakie skutki dla przedsiębiorcy może mieć zaniedbanie kwestii zabezpieczenia wzoru.

Skuteczna ochrona na terenie UE

Dlaczego rejestrowanie wspomnianych powyżej wzorów wspólnotowych jest tak korzystnym rozwiązanie dla wszelkiego rodzaju przedsiębiorców? Przede wszystkim rejestrując wzór wspólnotowy skutecznie zabezpieczają na terenie wszystkich państw UE swój produkt przed próbami skopiowania designu. W sytuacji, gdy zostaną naruszone prawa związane ze wzorem wspólnotowym, przedsiębiorca ma możliwość ochrony zarejestrowanych wzorów drogą sądową. Co nie mniej istotne, może również powstrzymać podmiotu trzeciego naruszającego wzór wspólnotowy przed dystrybucją produktów stanowiących przedmiot sporu w całej Unii Europejskiej. Zaletą tego rozwiązania jest nie tylko to, że działa ono bardzo szybko za sprawą art. 737 Kodeksu Postępowania Cywilnego, ale i również jest korzystne pod względem kwestii finansowych.

Na czym polega postępowanie w kwestii wzorów wspólnotowych? Sąd przede wszystkim rozważa, czy produkt potencjalnie naruszający wzór wspólnotowy wywołuje podobne odczucia co oryginalny wyrób chroniony wzorem. Głównym kryterium jest w tej kwestii wygląd zewnętrzny, a decyzje orzecznictwo podejmuje na podstawie odczuć tzw. poinformowanego konsumenta. Za poinformowanego konsumenta uznaje się osobę, która nie jest laikiem w danej dziedzinie, ale i też nie należy do grona ściśle wykwalifikowanych ekspertów. Kwestia tego, jakie kompetencje powinien posiadać poinformowany użytkownik, jest do pewnego stopnia płynna — wszystko zależy od specyfiki danej branży.

Kryteria naruszenia wzoru

Niezależnie od kompetencji danego poinformowanego użytkownika wystarczy, by uznał oba produkty — potencjalnie naruszający wzór oraz zabezpieczony wzorem wspólnotowym — za wywołujące podobne wrażenie. Sąd uznaje wtedy, że do naruszenia w istocie doszło. Ta zasada dotyczy postępowań typu głównego, gdzie kluczową kwestią jest udowodnienie zajścia poczucia podobnego ogólnego wrażenia. Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku procesów, których celem jest zabezpieczenie. Wtedy w zupełności wystarcza, by ogólne wrażenie zostało uprawdopodobnione.

Warto mieć na uwadze, że proces udzielania zabezpieczenia jest znakomicie zabezpieczony przed wszelkim próbami powstrzymania go przez podmiot naruszający wzór. Wśród środków zabezpieczających znajduje się między innymi zasada mówiąca o tym, że naruszyciel nie zostaje poinformowany na temat udzielonego zabezpieczenia w tym samym czasie co uprawniony. Dzięki temu naruszyciel nie jest w stanie pozbyć się produktów stanowiących przedmiot sporu. W teorii naruszyciel może zdecydować się na złożenie zażalenia do sądu II instancji, w praktyce jednak często nie przynosi to pożądanego rezultatu. Wynika to z tego, iż sąd I instancji może po prostu zdecydować się na nieuwzględnienie zażalenia.

Korzyści dla posiadacza zabezpieczenia

Jakie zatem są korzyści ze złożenia wniosku o zabezpieczenie dla przedsiębiorcy? Przede wszystkim warto docenić prostotę tego rozwiązania, która jest główną przyczyną jego skuteczności. Wystarczy zaledwie jedna rejestracja, by wzór przedsiębiorstwa był realnie chroniony na terenie całej Unii Europejskiej. Pozwala to zaoszczędzić nie tylko w warstwie finansowej, ale i również w kwestii czasu. Nierzadko w przypadku naruszeń wzornictwa przedsiębiorcom zależy na jak najszybszym działaniu, a zabezpieczenie wzoru niweluje konieczność składania wniosków we wszystkich państwach członkowskich. Przedsiębiorca zasadniczo ma dwie ścieżki: złożenie wniosku w państwie członkowskim, w którym doszło do naruszenia, bądź w państwie, w którym znajduje się siedziba podmiotu naruszającego. Zdaniem ekspertów, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest druga opcja, gdyż w takiej sytuacji sąd zostaje uprawniony do przygotowania orzeczenie, które będzie funkcjonowało nie tylko w danym państwie, ale i również na całym terytorium Unii Europejskiej.

Czym skutkuje dla naruszyciela wydanie orzeczenia przez sąd na korzyść podmiotu posiadającego zabezpieczenie wzoru? Rezultatem takiego ciągu wydarzeń jest zlikwidowanie możliwości prowadzenia wszelkich działań związanych ze spornym produktem. Wśród takich działań znajduje się między innymi

• Reklamowanie spornych towarów
• Dystrybuowanie produktu
• Oferowanie spornego produktu innym podmiotom

To tylko kilka przykładów działań naruszyciela, które zostają skutecznie powstrzymane jednym orzeczeniem sądu. Dzięki nim naruszyciel w gruncie rzeczy zostaje powstrzymany przed jakimikolwiek działaniami, mogącymi negatywnie wpłynąć na chroniony produkt. Jest to o tyle istotne, że w przypadku braku zabezpieczenia, może dojść do zjawiska zwanego rozwodnieniem wzoru, które wymusi na uprawnionym działania wymagające poświęcenia nie tylko czasu, ale i również nakładów finansowych (tzw. działania naprawcze).

Potencjalne szkody spowodowane rozwodnieniem wzoru

Na czym polega rozwodnienie wzoru? Najłatwiej wyjaśnić to na przykładzie produktu, którego charakterystyczny kształt sprawia, że jest on jest natychmiast rozpoznawalny przez konsumentów z całego świata: może to być np. Porsche 911 czy też ketchup Heinz sprzedawany w charakterystycznej butelce. Jeżeli podmioty posiadające prawa do tych produktów nie zabezpieczą ich wzornictwa, to prędzej czy później na rynku pojawiają się dobra imitujące te produkty.

Negatywnych skutków rozwodnienia wzoru marki jest wiele. Wśród nich możemy wyróżnić między innymi:

• Spadek rozpoznawalności marki — w związku z pojawieniem się coraz większej ilości produktów naśladujących unikatowy towar, wzór oryginalnych dóbr przestaje być rozpoznawany przez konsumentów
• Redukcja wartości produktu — klienci, którzy dotychczas sięgali po oryginalny produkt ze względu na jego charakterystyczny design, mogą teraz wybrać konkurencyjne imitacje. Im większe nasycenie rynku danym produktem, tym mniejsza jego wartość.
• Straty finansowe — powyższe czynniki sprawiają, że finanse zainwestowane przez przedsiębiorcę w takie kwestie ja przygotowanie unikatowego wzornictwa czy kampania reklamowa prowadzona w oparciu o oryginalny design można uznać za bezpowrotnie zaprzepaszczone.

Zabezpieczenie designu to zatem praktyka, którą powinien rozważyć każdy przedsiębiorca chcący w prosty sposób zabezpieczyć swój produkt przed naruszenie wzornictwa oraz rozwodnieniem. Jest to bardzo efektywne rozwiązanie, ze względu na szybkość, w jaką mogą zostać uruchomione wszelkie niezbędne procedury oraz zasięg, obejmujący cały teren Unii Europejskiej.