OPINIA. Książki się nie tylko czyta, panie burmistrzu Trzebini

Wypowiedź burmistrza Jarosława Okoczuka o „potrzebie dotykania” była nie tylko seksistowska i żenująca, ale przede wszystkim przykryła poważny problem dostępności zbiorów w nowej bibliotece. Takie aroganckie komentarze władzy to policzek dla mieszkańców i samorządowej debaty.

Sesję radu miasta, która odbyła się w miniony czwartek, obejrzałam z opóźnieniem. Wśród wielu ważnych tematów na niej poruszonych był i ten o bibliotece w nowej siedzibie. Tego fragmentu słuchałam dwa razy, bo nie mogłam uwierzyć, że to się dzieje naprawdę. 

– Czytelnik nie ma w nowej bibliotece kontaktu z większością książek, nie może ich dotknąć, bo 70 proc. zbiorów leży w podziemnych magazynach – stwierdziła na sesji radna Marzena Jewuła, powołując się na ustalenia radnego Piotra Duszy. Radna liczyła, że ktoś się do tego odniesie.

I wydawałoby się, że o książkach trudno mówić w sposób szokujący. A jednak. Odpowiedź burmistrza Jarosława Okoczuka była nie tylko niemerytoryczna, ale i żenująca:

– Książki się czyta, nie dotyka. Ja pani powiem wprost. Bardziej czytam niż dotykam książki, dlatego dziś jestem w tym miejscu, a pani tam, gdzie siedzi. Jak ma pani potrzebę dotykania, proszę przyjść z propozycją, to zbudujemy coś, gdzie będzie pani mogła potrzebę dotyku wyładować.

Nikt na sali nie zareagował na ten arogancki i cyniczny tekst. Radna Jewuła odniosła się do niego dopiero później. I wiem, że jest nim mocno dotknięta (a żeby pan burmistrz zrozumiał - poruszona) do dziś. Mocno te słowa przeżywa, bo były poniżające. 

Co chciał osiągnąć Jarosław Okoczuk taką wypowiedzią? Myślę, że całkowicie zlekceważył merytoryczny problem. Radna Jewuła mówiła o ważnej kwestii – o dostępności zbiorów w nowej bibliotece. To sprawa realna i społecznie istotna, bo biblioteka publiczna nie jest tylko magazynem książek, lecz miejscem, gdzie czytelnicy mają mieć łatwy dostęp do zasobów, możliwość przeglądania ich, wyboru, spontanicznego odkrywania nowych pozycji. Odpowiedź w stylu „książki się czyta, nie dotyka” świadczy albo o braku wiedzy o funkcji biblioteki, albo jest świadomą ucieczką od tematu.

Wypowiedź burmistrza była obraźliwa i seksistowska. W zdaniu o „potrzebie dotykania” i „budowaniu czegoś, gdzie będzie pani mogła potrzebę wyładować” zawarta jest wulgarna insynuacja, na którą osoba publiczna absolutnie nie powinna sobie pozwolić. To nie tylko brak kultury, ale też przejaw pogardy wobec osoby, która zadała pytanie. Takie słowa mają na celu ośmieszenie rozmówcy, a nie dialog.

Arogancka forma odpowiedzi świadczy o niepokojącym stylu sprawowania władzy. Odpowiedź burmistrza była złośliwa, protekcjonalna i służyła bardziej publicznemu poniżeniu radnej niż wyjaśnieniu sprawy mieszkańcom. Osobie sprawującej funkcję publiczną to nie przystoi.

Krótko mówiąc, burmistrz przekroczył granice dobrego smaku i urzędniczej przyzwoitości. Władza, która w taki sposób odnosi się do radnych czy mieszkańców, naraża się na zarzut arogancji i braku szacunku wobec społecznej kontroli, a to szczególnie groźne w lokalnej demokracji.

Przyznam szczerze, że brak reakcji na tę wypowiedź ze strony przewodniczącego rady lub kogokolwiek innego obecnego na sali obrad rady miasta (także prawnika u boku burmistrza) jest przerażający, a brak refleksji i publicznych przeprosin ze strony burmistrza porażający.