Bata w Polsce to nie tylko fabryka w Chełmku

Po II wojnie światowej fabryki Baty znajdujące się w radzieckiej strefie wpływów zastały przejęte przez władze tworzonych tam państw socjalistycznych. Koncern Baty pozostał jednak potęgą rynku obuwniczego, bo miał wiele zakładów w Europie Zachodniej i jeszcze dalej. Siedziba firmy, która kiedyś wszystkim nieodmiennie kojarzyła się z czeskim Zlinem, została przeniesiona za ocean, do Toronto w Kanadzie a potem została umieszczona w szwajcarskiej Lozannie.

Koncern Baty stracił po wojnie m.in. zakłady z Chełmka, Otmętu i Radomia oraz wielkie przedstawicielstwa firmy w Gdańsku i Wilnie. Chełmek z Batą łączą wszyscy, ale przemysłowiec ten, w podobnym okresie co w Polsce, postanowił zainwestować również w Niemczech. W 1929 roku kupił teren w miejscowości Otmęt (Ottmuth), gdzie stworzył fabrykę należącą do spółki Deutsche Schuh Aktiengesellschaft Bata. Produkowano tam m.in. obuwie tekstylne, ale podobno na skórzanej, a nie na gumowej, podeszwie. W okresie II wojny światowej fabryka produkowała buty dla Wehrmachtu.

Po wojnie, w 1945 roku, zakład leżący na Dolnym Śląsku, czyli wtedy na Ziemiach Odzyskanych, przygotowywała do uruchomienia grupa pracowników z fabryki w Chełmku. Produkcję wznowiono a zakład otrzymał nazwę Fabryka Obuwia OTA w Otmęcie - Tymczasowy Zarząd Państwowy. W 1948 roku zmieniono ją na Śląskie Zakłady Obuwia. W latach 90. zakład został postawiony w stan upadłości i sprzedany prywatnemu przedsiębiorcy, który także nie poradził sobie na rynku.

Na przełomie lat 40. i 50. fabryki i sieć handlowa stworzona przez Batę używały ciągle nazwy jego firmy, choć nadzorował je już państwowy zarząd, a od 1947 zakład w Chełmku był już oficjalnie upaństwowiony.

Z tego okresu zachowała się m.in. korespondencja z centrali Polskiej Spółki Obuwia Bata SA w Krakowie oraz Centrali Handlowej Bata, filii PSO Bata z Pilzna, a nawet sklepów firmowych w Piotrkowie Trybunalskim czy Pruszkowie. Firmowe listy świadczą o sile spółki, która mimo wszystko starała się utrzymać przedwojenny stan posiadania.
(LS)

Przełom nr 14 (1339) 4.4.2018