Renta wdowia - nie trzeba się spieszyć, warto się zastanowić i policzyć

Od 1 stycznia do 31 lipca ZUS przyjmuje wnioski o tzw. rentę wdowią. Czasu na złożenie wniosku jest więc sporo. Zainteresowani mogą go wykorzystać do zgromadzenia potrzebnych dokumentów i decyzji. Inni powinni przeanalizować, czy to świadczenie im się opłaci.

Jak dotąd w całej Polsce złożono ponad 246 tys. wniosków o przyznanie renty wdowiej. W Małopolsce prawie 19 tysięcy. Większość osobiście. Warto podkreślić, że nie trzeba spieszyć się z wnioskiem. Świadczenie będzie przyznane od miesiąca, w którym on wpłynie, jednak nie wcześniej niż od lipca 2025 roku.

Renta wdowia przysługuje osobom, które pobierają rentę rodzinną, ale mają też prawo do własnej emerytury. Muszą też spełniać inne warunki wymagane przy zbiegu tych świadczeń. Na przykład taki, że kobieta musi mieć ukończone 60 lat, a mężczyzna 65; że przed śmiercią współmałżonka posiadali wspólnotę majątkową, a po śmierci współmałżonka nie zawarli nowego związku małżeńskiego.

KROK I
Jeśli pobierane dotąd świadczenie własne lub renta rodzinna są obecnie wyższe niż 5342 zł, to trzeba się zastanowić. 5342 zł to górna granica renty wdowiej. Więcej dostać nie można, czasem więc pozostanie przy dotychczasowym świadczeniu może być bardziej opłacalne. 

Dylemat ten może pomóc rozstrzygnąć ankieta zamieszczona na stronie internetowej ZUS. Oczywiście można też poradzić się w ZUS.

Uwaga: Renty rodzinne wypłacane będą dopiero od 1 lipca 2025. Precyzyjnej ich wysokości w tym momencie na razie nie można podać, bo od 1 marca 2025 r. zmieni się kwota najniższej emerytury stanowiąca podstawę do obliczanie renty wdowiej. Obecnie wynosi ona 1780,96 zł. Od marca 2025 r. wzrośnie najprawdopodobniej do 1901,71  zł brutto. Trzykrotność tej kwoty wyniesie 5705,13 zł brutto. To będzie najprawdopodobniej tzw. kwota graniczna, której renta wdowia przekroczyć nie może.

KROK II
Jeśli ktoś do tej pory nie starał się o przyznanie renty rodzinnej po zmarłym małżonku, powinien zrobić to teraz. Wdowiec lub wdowa, którzy nie składali wniosku o rentę rodzinną, ponieważ wypłata świadczenia po zmarłym współmałżonku byłaby mniej korzystna, powinni w pierwszej kolejności złożyć wniosek na formularzu ERR.

Dopiero znając wartość  świadczenia własnego i świadczenia po zmarłym, można zrobić krok drugi, czyli dokonać symulacji wysokości renty wdowiej. Pomoże w tym kalkulator łączenia obu świadczeń.

Również znaleźć go można na stronie ZUS. 

Osoby, które złożą wniosek ERWD pomimo braku prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku, otrzymają decyzję odmowną

KROK III
Kto zdecyduje się na skorzystanie z renty wdowiej, to powinien złożyć do ZUS wniosek na druku ERWD. Osobiście lub pocztą. Jeśli ktoś ma konto w ZUS, można to zrobić również elektronicznie.   

Ważne jest, aby na str. 4 formularza tego wniosku w poz. 3 zaznaczyć wolę, że nie zablokujemy sobie wypłaty obecnego świadczenia, gdy renta wdowia po ostatecznym przeliczeniu w ZUS okaże się niekorzystna. Jeśli nie zaznaczymy wyboru świadczenia wyższego, to może się okazać, że wybierzemy świadczenie niższe od obecnego. 

Rzeczniczka małopolskiego ZUS Anna Szaniawska powiedziała portalowi infor.pl, że często błędy pojawiają się też na trzeciej stronie wniosku, w pozycji która dotyczy oświadczeń. Klienci przy informacji „mam przyznane inne świadczenie lub mam złożony wniosek o inne świadczenie i oczekuję na decyzję w tej sprawie” zaznaczają odpowiedź „nie”. Zapominają, że mają przyznane swoje świadczenie, na przykład emeryturę, która została zawieszona, gdyż kiedyś wybrali korzystniejsze świadczenie - rentę rodzinną po zmarłym małżonku. Trzeba zaznaczyć odpowiedź „tak”, gdy mamy prawo do emerytury, ale została zawieszona, lub gdy złożyliśmy wniosek o przyznanie swojego świadczenia, bo do tej pory nie występowaliśmy o nie.

Inny błąd przy wypełnianiu rubryki „mam przyznane inne świadczenie lub mam złożony wniosek o inne świadczenie i oczekuję na decyzję w tej sprawie”, to pomijanie odpowiedzi na pytanie, które dotyczy zagranicznych instytucji. Zostawienie tej pozycji pustej spowoduje przeprowadzanie postępowania wyjaśniającego. To może wydłużyć przyznanie świadczenia.

Jak ZUS obliczy rentę wdowią (świadczenia dla wdów i wdowców)?

Osoba (wdowia lub wdowiec), która spełni warunki, może wybrać od 2025 r. jeden z dwóch poniższych wariantów wypłaty przez ZUS renty wdowiej:

Wariant 1: 100% renty rodzinnej oraz 15% własnego świadczenia

Wariant 2: 100% własnego świadczenia oraz 15% renty rodzinnej.

Wybór wariantu będzie zależał od decyzji wnioskodawcy lub od możliwości dokonania wyboru przez instytucję emerytalno-rentową, która na prośbę seniora podejmie najkorzystniejszą decyzję. Aby decyzję za wnioskodawcę podjął ZUS, we wniosku, w punkcie dotyczącym wysokości świadczenia, należy wpisać wybór wyższego świadczenia.