Jak Uniknąć Podatku Od Darowizny?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie darowizny własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na jej terytorium.

Zastanawiasz się jednak czy istnieją sytuacje, w których nie będziesz musiał płacić podatku, pomimo otrzymania darowizny od członka swojej rodziny lub osoby, z którą nie jesteś spokrewniony?

W niniejszej publikacji przybliżymy Ci, w jakich sytuacjach można uniknąć podatku od darowizny. Zapraszamy do lektury!

Podatek a przynależność do grupy podatkowej

W zakresie możliwości uniknięcia podatku od spadków i darowizn, zasadnicze znaczenie ma stopień pokrewieństwa zachodzący pomiędzy darczyńcą a osobą obdarowaną, a co za tym idzie przynależność do określonej grupy podatkowej.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nabycie własności rzeczy bądź praw majątkowych jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn, dla osób które pozostają w tak zwanej zerowej grupie podatkowej.

Do zerowej grupy podatkowej zalicza się małżonka darczyńcy, jego zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, a także jego pasierba, ojczyma lub macochę. Ustawodawca ograniczył zatem krąg osób, którym przysługuje zwolnienie od podatku od darowizny do członków najbliższej rodziny. Nie ma przy tym żadnego znaczenia faktycznie zachodząca relacja pomiędzy danymi osobami.

Tym samym osoby żyjące w nieformalnych związkach nie będą miały możliwości skorzystania ze zwolnienia od otrzymanej darowizny od swojego partnera lub partnerki życiowej. Osoby te należą bowiem do III grupy podatkowej. Uprzywilejowane w tym względzie zostały bowiem jedynie związki małżeńskie.

Warunki zwolnienia od podatku od spadków i darowizn

Zgodnie z przepisami Ustawy o podatku od spadków i darowizn, aby osoby należące do najbliższej rodziny darczyńcy mogły skorzystać w przypadku otrzymania darowizny skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, konieczne będzie spełnienie przez nie dodatkowych warunków określonych przepisami ustawy.

I tak oto, konieczne będzie zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego oraz udokumentowanie wpłaty, w sytuacji gdy w drodze darowizny darczyńca przekazuje obdarowanemu środki pieniężne. Wobec tego, chcąc uniknąć podatku, musisz koniecznie zadbać o dopełnienie wymaganych prawem formalności.

Zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego

Aby osoba należąca do kręgu najbliższej rodziny darczyńcy, a zatem do osób stanowiących zerową grupę podatkową, mogła skorzystać z przywileju polegającego na braku obowiązku zapłaty podatku, nabycie własności rzeczy bądź praw majątkowych musi zostać zgłoszone do naczelnika właściwego urzędu skarbowego.

Takiego zgłoszenia trzeba dokonać w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym powstał obowiązek podatkowy, a zatem od dnia:

1. złożenia przez darczyńcę oświadczenia w akcie notarialnym;
2. spełnienia przyrzeczonego świadczenia - w sytuacji gdy umowa darowizny nie została zawarta w formie aktu notarialnego.

Co istotne, określony przez ustawodawcę sześciomiesięczny termin na zgłoszenie darowizny nie może zostać w żaden sposób przywrócony w przypadku jego uchybienia. W związku z tym, po jego upływie opłacenie podatku od spadków i darowizn będzie konieczne, pomimo bliskości pokrewieństwa między darczyńcą i obdarowanym.

Warto zatem zadbać o jak najszybsze zgłoszenie otrzymanej darowizny Naczelnikowi Urzędu Skarbowego. Pomimo bowiem, że ustawodawca przewidział aż sześciomiesięczny termin na dokonanie zgłoszenia, w pewnych wypadkach zwlekanie ze zgłoszeniem może spowodować uchybienie przewidzianemu w przepisach terminowi.

Brak obowiązku zgłoszenia

W pewnych sytuacjach, zgłoszenie otrzymania darowizny od osoby pozostającej w zerowej grupie podatkowej nie będzie konieczne, aby skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

Będzie tak przede wszystkim w sytuacji gdy wartość darowizny otrzymanej od danej osoby w okresie pięciu lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości praw i rzeczy, które zostały nabyte w ostatnim czasie, nie przekroczy kwoty wolnej od podatku właściwej dla nabywcy zaliczanego do pierwszej grupy podatkowej. Kwota wolna od podatku w takim wypadku wynosi obecnie kwotę 36.120 zł.

Co więcej, darowizna nie będzie musiała zostać zgłoszona w urzędzie skarbowym także w sytuacji gdy, nabycie przedmiotu darowizny nastąpiło na podstawie umowy darowizny, która została zawarta w formie aktu notarialnego bądź z zachowaniem tej formy zostało złożone oświadczenie jednej osoby.

Udokumentowanie wpłaty

Co więcej, w sytuacji gdy darczyńca przekazuje obdarowanemu darowiznę pieniężną, aby skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, oprócz obowiązku zgłoszenia w Urzędzie Skarbowym otrzymanych środków, konieczne również jest udokumentowanie otrzymanej wpłaty.

Wobec tego, w sytuacji otrzymania darowizny pieniężnej, należy zadbać o udokumentowanie wpłaty dowodem przekazania darowizny na rachunek obdarowanego, rachunek płatniczy nabywcy w spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej lub przekazem pocztowym.

W związku z tym, jeśli należysz wraz z darczyńcą do zerowej grupy podatkowej i otrzymujesz od niego darowiznę pieniężną, koniecznie zadbaj o zachowanie dowodu otrzymanych środków. W innym wypadku zgodnie z przepisami, będziesz musiał zapłacić podatek pomimo przysługującego Ci zwolnienia.

Kwota wolna od podatku

Także w przypadku gdy darczyńca i obdarowany należą do dalszej rodziny, bądź są względem siebie osobami obcymi, w sytuacji gdy wartość darowizny nie przekracza kwoty wolnej od podatku, obdarowany nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Co istotne, ustawodawca przewidział różny próg zwolnienia od podatku w zależności od tego, do której grupy podatkowej zalicza się darczyńca i obdarowany. Co więcej, dla ustalenia ewentualnego obciążenia w podatku należy wziąć pod uwagę wartość darowizn otrzymanych od tej samej osoby w okresie pięciu lat poprzedzających rok, w którym doszło do ostatniej darowizny.

W związku z tym jeśli otrzymujesz od danej osoby darowiznę przykładowo we wrześniu 2024 roku, odnośnie do ustalenia ewentualnego obciążenia podatkowego w podatku od spadków i darowizn, pod uwagę musisz wziąć oprócz wartości darowizny z września 2024 roku również wszystkie darowizny otrzymane od początku 2019 roku.

Wobec tego, chcąc uniknąć zapłaty podatku od darowizny od danej osoby, warto wziąć pod uwagę wartość darowizny. Może bowiem okazać się, że niewielka zmiana wartości darowizny oznaczać będzie uniknięcie podatku.

I grupa podatkowa

Do pierwszej grupy podatkowej zaliczają się wszystkie te osoby, które należą do zerowej grupy, a zatem: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, macocha i ojczym. Jednakże w grupie tej znajdują się dodatkowo także zięć, synowa i teściowie.

W przypadku przynależności darczyńcy i obdarowanego do pierwszej grupy podatkowej, kwota wolna od podatku wynosi obecnie kwotę w wysokości 36.120 zł.

II grupa podatkowa

Do II grupy podatkowej zaliczamy z kolei zstępnych rodzeństwa - a zatem siostrzenice, siostrzeńców, bratanice i bratanków, rodzeństwo rodziców, zstępnych oraz małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa, a także rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.

W przypadku II grupy podatkowej podatek będzie musiał być odprowadzony w sytuacji gdy suma darowizn od jednej osoby przekroczy kwotę wolną od podatku wynoszącą w tym wypadku obecnie kwotę 27.090 zł.

III grupa podatkowa

Wszystkie pozostałe osoby, które nie zaliczają się do I i II grupy podatkowej, są zaliczane do III grupy podatkowej. W ich wypadku, łączna kwota darowizn od jednej osoby nie może przekroczyć kwoty w wysokości wynoszącej obecnie 5.733 zł.

Podsumowanie

Z niniejszej publikacji dowiedziałeś się, że istnieje możliwość zwolnienia podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn. Jednak, aby skorzystać z przewidzianej przez przepisy prawa możliwości zwolnienia podatkowego, konieczne jest spełnienie określonych prawem przesłanek.

Planując dokonanie darowizny w gronie najbliższej rodziny skonsultuj swoje zamiary z doradcą podatkowym. Niewątpliwie istotnymi okolicznościami na które należy zwrócić uwagę są:

1. forma dokonania darowizny - szczególne kontrowersje i spory z organami podatkowymi wywołuje obowiązek przekazania środków pieniężnych za pośrednictwem rachunku bankowego,
2. osoba darczyńcy - w szczególności jeżeli pozostaje ona w związku małżeńskim w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej.
   W takiej sytuacji darowizna od siostry nie zawsze będzie darowizną dla brata od siostry ale może też w określonych sytuacjach być darowizną dla brata od siostry i jej męża. A wówczas może dojść do sytuacji, w której nastąpiła darowizna wśród osób spoza zerowej grupy podatkowej.
3. osoba obdarowanego - w szczególności, czy obdarowany pozostaje w związku małżeńskim i czy darowizna jest przekazana na rzecz obojga małżonków, czy wyłącznie na rzecz jednego z nich.
   W każdym wypadku w inny sposób może nastąpić ustalenie potencjalnego zobowiązania podatkowego.

Zapamiętaj, że w przypadku zaliczania się do określonej grupy podatkowej i wartości darowizny mieszczącej się w limicie przewidzianym dla danej grupy - osoba obdarowana nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku.

Jednakże, w przypadku przekroczenia określonego progu dla danej grupy podatkowej, będziesz zobowiązany do zgłoszenia otrzymania darowizny w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, jak również będziesz musiał zapłacić podatek.

Oferta Kancelarii

Chciałbyś dowiedzieć się jaki podatek od darowizny pieniężnej zapłacą małżonkowie rodzeństwa małżonków lub nie wiesz jak należy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego?

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Kancelarii w tym zakresie oraz z naszą ofertę usług świadczonych online na naszej Platformie Obsługi Prawnej i Podatkowej Online.