Choroby serca i układu krążenia – zadbaj o swoje zdrowie!

Czy wiesz, że choroby serca i układu krążenia są dziś jedną z najczęstszych przyczyn zgonów – nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie? Każdego dnia kardiolodzy spotykają pacjentów, którzy przez długi czas nie zdawali sobie sprawy, że ich serce prosi o pomoc. Często bagatelizujemy pierwsze objawy, tłumacząc je stresem, zmęczeniem czy brakiem snu. A przecież to właśnie serce – ten niewielki, ale niezwykle silny mięsień – codziennie pracuje na nasze zdrowie i życie.

Dbanie o serce nie wymaga wielkich rewolucji. Czasem wystarczy kilka świadomych decyzji, by poprawić swoje zdrowie i dać sobie szansę na długie, dobre życie. Więc sprawdźmy, jak zadbać o nasze serce!

Częste choroby serca i układu krążenia

Układ krążenia to skomplikowany, ale niezwykle precyzyjny mechanizm, którego głównym zadaniem jest dostarczanie tlenu i składników odżywczych do wszystkich komórek naszego ciała. Sercem – dosłownie i w przenośni – całego układu jest mięsień sercowy, który nieustannie pompuje krew przez sieć naczyń krwionośnych. Gdy serce lub naczynia zaczynają niedomagać, cierpi na tym cały organizm.

Choroby układu sercowo-naczyniowego obejmują szereg schorzeń, które mogą rozwijać się powoli i przez długi czas pozostawać niezauważone. Najczęstsze z nich:

• Miażdżyca – choroba, w której dochodzi do odkładania się blaszek miażdżycowych w ścianach naczyń krwionośnych. Z czasem naczynia stają się coraz węższe, co utrudnia przepływ krwi i może prowadzić do zawału serca lub udaru mózgu.
• Nadciśnienie tętnicze – zbyt wysokie ciśnienie krwi często nie daje żadnych objawów, ale nieleczone prowadzi do uszkodzenia serca, nerek, mózgu i innych narządów.
• Choroba niedokrwienna serca (wieńcowa) – powstaje, gdy serce nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu z powodu zwężenia tętnic wieńcowych. Objawia się m.in. bólem w klatce piersiowej, szczególnie podczas wysiłku.
• Niewydolność serca – to stan, w którym serce nie jest w stanie pompować krwi na tyle skutecznie, by zaspokoić potrzeby organizmu. Objawy to m.in. duszność, osłabienie, obrzęki nóg.
• Zawał serca – nagłe zablokowanie przepływu krwi w tętnicy wieńcowej, prowadzące do martwicy fragmentu mięśnia sercowego. Wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
• Zaburzenia rytmu serca – nieprawidłowe bicie serca, które może być zbyt szybkie, zbyt wolne lub nieregularne. Jednym z najczęstszych jest migotanie przedsionków.

Sprawdź: Kardiolog Kraków

Objawy, które powinny zaniepokoić

Choroby serca i układu krążenia bardzo często rozwijają się „po cichu” – przez długi czas nie dając żadnych wyraźnych sygnałów. Niestety, wiele osób trafia do kardiologa dopiero wtedy, gdy dojdzie do poważnego incydentu, takiego jak zawał serca czy udar mózgu. Dlatego tak ważne jest, by nie ignorować objawów, które mogą świadczyć o problemach z sercem. Najczęściej są to:

• Ból w klatce piersiowej
• Duszność
• Kołatanie serca, nierówne bicie serca
• Zawroty głowy
• Omdlenia
• Obrzęki kończyn dolnych
• Przewlekłe zmęczenie
• Uczucie osłabienia
• Problemy z koncentracją
• Zimne dłonie i stopy

Jeśli odczuwasz któryś z tych objawów, skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu, który skieruje Cię do kardiologa w ramach NFZ lub prywatnie ze specjalistą kardiologiem.

Czynniki ryzyka chorób serca

Czynniki, na które masz wpływ:

• Niezdrowa dieta (bogata w tłuszcze nasycone, sól, cukier)
• Brak aktywności fizycznej
• Palenie tytoniu
• Nadmierne spożycie alkoholu
• Przewlekły stres
• Nadwaga i otyłość
• Podwyższone ciśnienie tętnicze
• Wysoki poziom cholesterolu (LDL)
• Cukrzyca typu 2
• Siedzący tryb życia

Inne czynniki:

• Wiek (powyżej 45 lat u mężczyzn, 55 lat u kobiet)
• Płeć (u mężczyzn ryzyko często pojawia się wcześniej)
• Obciążenia rodzinne (choroby serca u rodziców, rodzeństwa)
• Wrodzone wady serca
• Przebyte choroby serca i układu krążenia

Jak zapobiegać chorobom układu krążenia?

Po pierwsze, zdrowa dieta.

To fundament profilaktyki. Wybieraj produkty świeże, nieprzetworzone, bogate w błonnik, witaminy i zdrowe tłuszcze. Polecam szczególnie:

• dietę śródziemnomorską – pełną warzyw, owoców, oliwy z oliwek, ryb i orzechów,
• ograniczenie soli, tłuszczów nasyconych (np. z czerwonego mięsa, smażonych potraw),
• unikanie cukrów prostych i słodkich napojów.

Regularna aktywność fizyczna

Serce to mięsień – potrzebuje ruchu! Wystarczy:

• 30 minut umiarkowanego wysiłku dziennie (np. szybki marsz, jazda na rowerze),
• regularność jest ważniejsza niż intensywność.

Rzucenie palenia

Palenie papierosów to jeden z najgroźniejszych czynników ryzyka chorób serca. Już po kilku tygodniach od rzucenia organizm zaczyna się regenerować, a ryzyko zawału znacząco spada.

Umiar w alkoholu

Nadmierne picie alkoholu obciąża serce, wątrobę i podnosi ciśnienie. Jeśli sięgasz po alkohol – rób to okazjonalnie i w rozsądnych ilościach.

Regularne badania profilaktyczne

Nie czekaj na objawy – kontroluj swoje zdrowie! Zalecane są:

• pomiar ciśnienia przynajmniej raz w roku,
• badania krwi: cholesterol, glukoza, morfologia,
• EKG lub echo serca u osób z obciążeniami rodzinnymi.

Konsultacja kardiologiczna i diagnostyka chorób serca

W dzisiejszych czasach coraz więcej osób dba o zdrowie – zdrowo się odżywia, uprawia sport, unika używek. To bardzo dobry kierunek. Ale nawet przy najlepszych nawykach nie jesteśmy w stanie sami ocenić, w jakim stanie jest nasze serce. I tu właśnie zaczyna się rola kardiologa.

Co robi kardiolog podczas wizyty?

• Zbiera dokładny wywiad – pyta nie tylko o objawy, ale i styl życia, historię chorób w rodzinie, stres, dietę. To często pierwsza wskazówka do wykrycia ryzyka
• Wykonuje podstawowe badania – takie jak EKG czy pomiar ciśnienia.
• Kieruje na specjalistyczną diagnostykę – echo serca, holter, próby wysiłkowe – w zależności od potrzeb.
• Interpretuje wyniki i analizuje je całościowo – czyli nie tylko „czy cholesterol jest za wysoki”, ale czy pacjent potrzebuje zmiany stylu życia, leków czy dalszych badań.
• Prowadzi leczenie i kontrolę – kardiolog ustala plan terapii, monitoruje postępy, modyfikuje leczenie w razie potrzeby.

Pamiętaj, że regularne badania mogą zdecydować o Twoim zdrowiu na kolejne lata. Pamiętaj o konsultacji ze specjalistą i nie zajmuj się samoleczeniem!