Aronia, natka pietruszki, papryka - w jakich produktach jest witamina C i dlaczego dzieci powinny je jeść?

Utrzymywanie odpowiedniego poziomu witaminy C w organizmie dziecka jest niezwykle ważne - kwas askorbinowy wpływa m.in. na układ immunologiczny, procesy krwiotwórcze, jest też silnym antyoksydantem. Niestety, nie jesteśmy w stanie wytworzyć tego składnika sami, w związku z czym konieczna jest dieta bogata w dobre źródła witaminy C - które z produktów powinny znaleźć się w diecie najmłodszych?

Działanie witaminy C

Witamina C znana jest przede wszystkim z korzystnego działania względem wspomnianego już układu immunologicznego - przez niektórych nazywana wręcz ,,królową odporności". Rzeczywiście, wykazuje właściwości immunostymulujące, co wiąże się m.in. z jej wpływem na wzrost wytwarzanych cytokin. Te zaś odgrywają niezwykle ważną rolę w procesie tworzenia optymalnej reakcji odpornościowej (dochodzi do niej w momencie kontaktu z zagrażającym organizmowi antygenem).

Jeśli jednak przyjrzymy się bliżej badaniom, możemy znaleźć w nich sporo sprzeczności - część danych wskazuje na istotny wpływ witaminy C na skrócenie czasu trwania choroby oraz zmniejszenie intensywności objawów. Kolejne podkreślają zaś wagę suplementacji kwasu askorbinowego przede wszystkim w zakresie prewencji. Z drugiej strony, jeszcze inne nie wykazują żadnego wpływu opisywanego tu związku organicznego, co teoretycznie przekreślałoby sens suplementacji witaminy C w okresie zwiększonej zachorowalności. Niestety, od tego typu kontrowersji w badaniach nie uciekniemy. Abstrahując jednak od nich, zdecydowanie nie można zaprzeczyć silnym właściwościom antyoksydacyjnym, jakie wykazuje witamina C (co właściwie automatycznie przekłada się na wzmocnienie odporności).

Witamina C - ważny przeciwutleniacz

Antyoksydanty pomagają walczyć z wolnymi rodnikami, których nadmiar może doprowadzić do tzw. stresu oksydacyjnego. To stan silnie zagrażający zdrowiu - zarówno dzieci, jak i dorosłych. Organizm przestaje wtedy nadążać z detoksykacją i pozbywaniem się z ciała m.in. produktów ubocznych procesów metabolicznych, do których dochodzi przecież nieustannie. Duży wpływ na rozwinięcie się owego stresu oksydacyjnego ma chociażby przetworzona żywność (któremu z dzieci nie zdarza się jeść fast foodów,czy też pić napojów gazowanych?), zanieczyszczone środowisko (m.in. smog) oraz stres psychiczny, którego doświadczamy na każdym etapie życia - w trakcie dzieciństwa również.

Biorąc zatem pod uwagę fakt, że opisane tu czynniki są niemalże nieuniknione, tym bardziej należy dbać o dostarczanie dzieciom licznych antyoksydantów - także opisywanego tu kwasu askorbinowego (spośród witamin silnymi antyoksydantami są także witaminy A i E).

W jakich produktach znajdziemy kwas askorbinowy?

Są to przede wszystkim produkty roślinne, które - jeśli to tylko możliwe - powinno się jeść w świeżej formie. Duży wpływ na redukcję zawartości witaminy C w pożywieniu ma obróbka termiczna (najmniej korzystne jest gotowanie w wodzie) - straty kwasu askorbinowego potrafią sięgać wtedy nawet 50-70 proc.! Chcąc zatem dostarczyć dziecku jak najwięcej witaminy C, warto postawić na:

• acerolę,
• dziką różę,
• rokitnik,
• natkę pietruszki,
• czerwoną paprykę,
• czarną porzeczkę.

Pozostałe wartościowe pod tym względem owoce to: truskawki, kiwi, grejpfruty, poziomki pomarańcze etc. Z warzyw warto wybrać również: brukselkę, kalarepę, brokuły, kalafior, kapustę, szpinak, jarmuż, szczypiorek etc.

Co ważne, poleca się w tym zakresie także źródła ziołowe. Witaminę C ma w sobie m.in. rumianek czy też bez czarny, który poza dostarczaniem ważnych składników odżywczych działa również m.in. przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, wykrztuśnie oraz immunostymulująco.

Objawy niedoboru witaminy C

Zarówno niedobór, jak i nadmiar witamin może wiązać się z poważnymi dla zdrowia konsekwencjami. Co istotne, w przypadku kwasu askorbinowego obserwuje się głównie objawy związane ze zbyt niskim jego poziomem - mogą manifestować to następujące symptomy:

• szybsza męczliwość, uczucie osłabienia, niechęć do zabawy;
• obniżona odporność (czego wynikiem są często pojawiające się u dziecka infekcje);
• krwawiące dziąsła;
• trudności w procesie gojenia się ran.

Następstwem dostarczania zbyt małej ilości witaminy C może być także anemia z niedoboru żelaza - kwas askorbinowy wpływa na zwiększenie wchłaniania Fe (mowa o żelazie niehemowym, które pochodzi z roślin). Głęboki deficyt może wiązać się zaś ze szkorbutem, co objawia się m.in. samoistnymi krwawieniami (w krajach rozwiniętych jest to na szczęście dziś rzadko spotykana choroba).

Jeśli chodzi o zbyt dużą podaż witaminy C, raczej nie obserwuje się jej toksycznego działania. Mogą ewentualnie pojawić się zaburzenia ze strony układu trawiennego, a w dłuższej perspektywie istnieje możliwość wystąpienia kamieni nerkowych. Niewątpliwie jednak to niedobór owego składnika stanowi większy problem. Warto zatem dołączyć do diety dziecka produkty bogate w witaminę C, a w razie potrzeby odpowiednią dla najmłodszych suplementację - aby ich organizm mógł zdrowo rosnąć!