Czym jest USG transwaginalne?

Jednym z często wykonywanych badań ginekologicznych jest USG transwaginalne. W odróżnieniu od klasycznego USG wykonywanego na różnych obszarach ciała metoda ta różni się jedynie drogą dostępu. Głowica urządzenia nie jest prowadzona po skórze, a wprowadzana dopochwowo – tym samym jest to badanie wykonywane wyłącznie u kobiet.

Oczywiście głowica transwaginalna cechuje się również innym kształtem i wielkością, co umożliwia jej wprowadzenie do pochwy. Średnica sondy, na której znajdują się nadajnik i odbiornik fal ultradźwiękowych, wynosi ok. 2 cm, natomiast jej długość to ok. 15–20 cm.

Zasada działania USG (badania ultrasonograficznego) opiera się o właściwości fal ultradźwiękowych emitowanych przez ultrasonograf (urządzenie do USG). Fale te, po napotkaniu przeszkody, czyli w przypadku badania narządów wewnętrznych oraz innych struktur obecnych w pobliżu narządów rodnych, odbijają się od nich, po czym są zapisywane i przekształcane w obraz o wysokiej jakości.

Energia urządzenia nie jest wyczuwalna – jest to badanie całkowicie nieinwazyjne i bezpieczne. Jednak w przypadku USG transwaginalnego kobieta może odczuwać dyskomfort związany z wprowadzaniem głowicy do pochwy. Nie jest to badanie bolesne, a dostęp dopochwowy ułatwia aplikacja specjalnego żelu ultrasonograficznego. Na podłużną głowicę nakłada się również jednorazową nakładkę, która przypomina prezerwatywę.

Jak często wykonywać USG transwaginalne?

USG transwaginalne przeznaczone jest do diagnostyki i kontroli schorzeń ginekologicznych u kobiet dojrzałych płciowo. Badania takiego nie przeprowadza się u dzieci, nastolatek i kobiet z zachowaną błoną dziewiczą. Jest to też metoda, którą praktykuje się w pierwszym trymestrze ciąży, zwykle przed 13. tygodniem. Badanie zaleca się również kobietom planującym zajście w ciąże.

Dopochwowe badanie ultrasonograficzne jest bezpieczne, dlatego można wykonywać je bez ograniczeń pod względem częstotliwości. USG ginekologiczne jest badaniem przeprowadzanym w celach diagnostycznych, ale też kontrolnych. Pamiętaj, że wiele schorzeń dotyczących narządów rodnych w początkowym etapie przebiega bezobjawowo. Systematyczne badania kontrolne pozwalają na wczesne wykrycie wielu nieprawidłowości, a tym samym umożliwiają odpowiednio szybkie podjęcie leczenia.

Każda dorosła kobieta powinna poddawać się regularnej kontroli ginekologicznej przynajmniej raz w roku. Z kolei bezwzględnie zaleca się wykonanie badania w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, takich jak np.:

• zaburzenia miesiączkowania – menstruacja bolesna, bardzo obfita, zbyt skąpa lub nieregularna;
• krwawienie lub plamienie z dróg rodnych poza miesiączką;
• bóle podbrzusza o nieznanej etiologii;
• ból w trakcie współżycia.

Kiedy warto wykonać USG transwaginalne w zależności od cyklu menstruacyjnego?

Badanie przezpochwowe można wykonać w każdym dniu cyklu menstruacyjnego. Również miesiączka nie stanowi żadnego przeciwwskazania. Okres cyklu ma jednak znaczenie w przypadku diagnostyki niektórych schorzeń (wpływa na zmiany wyglądu narządów rozrodczych), dlatego najlepiej, jeśli badanie wykonywane jest w określonym etapie:

• między 5. a 10. dniem cyklu (kilka dni po miesiączce) u kobiet w wieku rozrodczym;
• między 6. a 10. dniem po przyjęciu ostatniej tabletki u kobiet w wieku pomenopauzalnym i stosujących terapię hormonalną;
• w ciągu 10 dni od ostatniej dawki u kobiet w terapii sekwencyjnej;
• w przypadku ciągłej terapii hormonalnej termin USG nie ma znaczenia.

Jak się przygotować do badania?

Dopochwowe badanie ultrasonograficzne nie wymaga specjalnych przygotowań. W odróżnieniu od USG przezskórnego, zaleca się jednak pełne opróżnienie pęcherza. Potrzeba skorzystania z toalety może utrudnić badanie, a także zwiększyć dyskomfort Pacjentki. Ponadto warto pamiętać o podstawowych zasadach higieny, podobnie jak przy każdym innym badaniu ginekologicznym.