Ponownie wróćmy do Oksany Zabużko, jednej z najbardziej rozpoznawanych i najlepszych pisarek ukraińskich na świecie, która w 2016 roku napisał "... nie wolno zastraszać tych, których przodkowie przeżyli rok 1933 i 1986. Skutki mogą być dalekie od oczekiwań".

I tutaj tylko przypomnę, że 1933 to Wielki Głód w Ukrainie, akcja wymierzona w ten naród przez Stalina. 1986 to katastrofa w Czarnobylu.
Dzisiaj te słowa nabierają nowego wymiaru.

W rozmowie z Izą Chruślińską Oksana Zabużko porusza wiele tematów. Od sprzeciwianiu się lansowanej przez Rosjan, a przez lata przyjmowanej przez ludzi Zachodu, teorii jakoby istniały dwie Ukrainy - wschodnia i zachodnia, po opis walki ukraińskiej literatury o zaistnienie w świadomości czy przybliżenie obrazy Pomarańczowej rewolucji.

Jak zwraca uwagę we wstępie Adam Michnik, dla polskiego czytelnika szczególnie interesujące są opinie pisarki na temat UPA (Ukraińskiej Powstańczej Armii) i antypolskiej akcji UPA na Wołyniu oraz w Galicji Wschodniej. Zabużko nie próbuje negować czy usprawiedliwiać okrutnych mordów, ale zwraca uwagę na kontekst i przypomina z naciskiem, że roli historycznej UPA nie można redukować do antypolskiej akcji na Wołyniu i w Galicji.

"Ukraiński palimpsest..." nie tylko daje wiele interesujących odpowiedzi, pozwalających zrozumieć przyjaciół zza wschodniej granicy, ale też skłania do dalszych poszukiwań, odkrywania kultury i poznawanie historii sąsiadów.