Klasyczne buty - co o nich każdy mężczyzna wiedzieć powinien?

Na eleganckie klasyczne buty w każdej męskiej szafie miejsce musi się znaleźć. I nie jest ważne, jaki styl na co dzień preferuje właściciel owej szafy - są w życiu sytuacje, w których klasyka jest obowiązkowa. Jakie buty zaliczamy do klasycznych? Co decyduje o doborze butów na daną okazję? Co ma znaczenie - kolor czy kształt buta?

Klasyczne buty - krótki przewodnik

O przynależności do grupy obuwia klasycznego decyduje głównie przeznaczenie określonego typu butów. Innym wyznacznikiem jest materiał, z którego wykonano buty oraz ich kolor.

Niektórzy za klasyczne, a na pewno formalne, uważają jedynie 4 rodzaje butów:

1. Buty oxford, czyli wiedenki
2. Derby, zwane angielkami
3. Monk shoes - monki
4. Wholecut shoes - lotniki.

Do tego zestawu należy jeszcze dołączyć:

• Desert boots
• Chukka boots
• Chelsea boots (sztyblety)
• Tasel loafers - mokasyny z chwościkami
• Penny loafers - mokasyny pensówki

Na szczycie piramidy klasyki, czyli buty oxford

Znane są od wieku XVII. Jako pierwsi nosili je Szkoci. W wieku XIX stały się bardzo popularne wśród studentów Uniwersytetu Oksfordzkiego - stąd też ich dzisiejsza nazwa. Polska nazwa tych butów - wiedenki nie jest już powszechnie używana - panoszący się na  świecie język angielski także w obszarze nazewnictwa obuwia wiedzie prym. W USA ten rodzaj butów określany jest mianem balmoral - od nazwy szkockiej siedziby królowej Elżbiety II.

Czarne oxfordy uznawane są powszechnie za najbardziej formalne i eleganckie ze wszystkich typów i kolorów obuwia męskiego.

Oxfordy są butami zakładanymi na bardzo oficjalne uroczystości: śluby, pogrzeby, wieczorne przyjęcia czy bale, uroczyste premiery w operze i inne okazje, na których panowie występują w eleganckich garniturach. Lakierowane buty oxford zakłada się jedynie do fraków i smokingów.

Buty derby - wygoda ponad wszystko

To drugi model zaliczany do ścisłego grona obuwia formalnego. Polska nazwa "angielki" używana jest coraz rzadziej. Źródło nazwy derby nie jest do końca wyjaśnione. Jedna z historii powołuje się na żyjącego w XIX wieku hrabiego Derby, który z racji znacznej nadwagi i wysokiego podbicia miał problem z wzuwaniem butów. Na zamówienie hrabiego szewc zaprojektował i uszył buty o kroju znacznie ułatwiającym wkładanie.

Obecnie derby są najbardziej popularnymi klasycznymi butami, po które sięgają codziennie mężczyźni na całym świecie. Derby w kolorze czarnym mogą nawet konkurować z oxfordami, choć oczywiście w klasyfikacji formalnej pozostaną zawsze za nimi.

Oxfordy czy derby - jak odróżnić oba modele obuwia?

Naukę odróżniania należy rozpocząć od przyswojenia dwóch pojęć:

• Przyszwa (ang. Vamp) - jest to zakończona językiem przednia część cholewy okrywająca palce i podbicie,
• Kwatera (ang.  Quarter) - to element cholewy, który okrywa piętę oraz boki stopy; zakończeniem kwatery są dziurki na sznurowadła; kwatera nazywana jest także obłożyną.

Przyszwa i kwatera tworzą cholewę (ang. Upper), czyli górną część buta (but bez podeszwy).

O typie obuwia decyduje odmienny sposób  połączenia przyszwy z kwaterą. W oxfordach kwatery są połączone z przyszwą od dołu, przyszyte do niej tak, że zespolenie mało widocznym szwem daje wrażenie nieprzerwanej ciągłości. Taki sposób łączenia sprawia, że kwatery nie otwierają się zbyt szeroko, przez co język buta jest ukryty.

W butach typu derby kwatery są naszyte na przyszwę - czasem mówi się o kwaterach otwartych. Łączenie obu części cholewy jest widoczne, a czasem nawet specjalnie podkreślane ozdobnym stębnowaniem lub brogowaniem (dziurkowaniem) biegnącym wzdłuż szwu. Kwatery derbów otwierają się szeroko, co jest znacznym ułatwieniem przy wkładaniu obuwia. Wygoda przy wkładaniu butów połączona z elegancją sprawiły, że derby są preferowanym modelem obuwia codziennego dla eleganckich panów.

Inne rodzaje klasycznych butów

Obok wymienionych powyżej typów obuwia męskiego w szafie eleganta pojawić się mogą klasyki typu:

• Monki - swoją nazwę wzięły prawdopodobnie od piętnastowiecznych angielskich mnichów, którzy nosili taki rodzaj obuwia (ang. Monk po polsku  - mnich); cechą charakterystyczną monków jest zapięcie na jedną lub dwie klamerki (single monks, double monks); monki z licowanej skóry zapinane na jedną klamerkę są bardzo eleganckie, a przykryte szeroką nogawką można pomylić nawet z oxfordami; podwójne monki doskonale komponują się z garniturami dwurzędowymi; wykonane ze skóry zamszowej sprawdzają się w stylizacjach casualowych w łączeniach z chinosami, a nawet z jeansami.
• Lotniki (wholecut shoes) - dawniej nazywano jednokrójkami, nie bez powodu - cholewa buta jest wykonana z jednego, odpowiednio wymodelowanego kawałka skóry; czarne lotniki z licowanej skóry uważane są za buty formalne równe oxfordom - wiele osób uważa nawet, że z racji prostoty kroju są lotniki ponad nimi. Lotniki w innych kolorach mają czasem wykończenie cholewy w postaci wałeczka ze skóry w kontrastowym kolorze; lotniki kolorowe poddane zabiegom ręcznego patynowania wyglądają niezwykle elegancko w zestawieniu z garniturami dziennymi; zamszowe lotniki mogą być dodatkiem do garniturów letnich lub do zestawów casualowych.
• Loafersy - mokasyny, to buty wsuwane, nie posiadają wiązań ani klamerek; uznaje się je za obuwie typowo letnie noszone głównie bez skarpet;  loafersy z ciemnej skóry można także zakładać ze skarpetami w różnych kolorach wiosną i jesienią; doskonale pasują do stylu casualowego, jeansów, garniturów tweedowych.
• Sztyblety - to klasyczne buty z wysoką cholewą (ponad kostkę); są wkładane bez sznurowania czy zapinania; sprawdzają się w chłodne miesiące roku; pasują zarówno do eleganckich garniturów, jak i stylizacji nieformalnych.
• Desert boots i chukka boots - mają wspólne pochodzenie - prawdopodobnie naśladują styl obuwia szytego dla żołnierzy brytyjskich walczących podczas II wojny światowej w kampaniach pustynnych; buty typu desert mają podeszwę gumową, podwyższoną cholewkę wykonaną z zamszu, są bardzo lekkie i wygodne; buty chukka tradycyjnie wyposaża się w podeszwy ze skóry; ich cholewy mają elegancki kształt i szyte są nie tylko ze skóry zamszowej, ale także licowej, dzięki czemu chukka mogą być uzupełnieniem stroju półformalnego, a na pewno casualowego.

Brogsy - męska klasyka z dziurkami

Początków obuwia typu brogs należy szukać w Irlandii i Szkocji końca XIV wieku. W tym okresie pracujący tu na polach wieśniacy nosili skórzane obuwie, na które często naszywano łaty przykrywające zniszczenia. Zarówno cholewa jak i naszywane łaty miały szereg otworów, dzięki którym buty znacznie szybciej wysychały.

Wiele osób przekonało się, że liczne dziurki ułatwiają poruszanie się w błotnistym czy bagiennym terenie, więc brogowane buty chętnie nosili także myśliwi oraz panowie grający w golfa. Wśród golfistów brogsy stały się na tyle popularne, że nazywano je także "golfami"

Brogowanie, czyli dziurkowanie obuwia szytego z bardzo dobrej skóry dla angielskiej arystokracji dość szybko trafiło na salony. Brogsy nie są wprawdzie zaliczane do obuwia formalnego, ale świetnie pasują do garniturów dziennych. Król Edward VIII, gdy był jeszcze księciem Walii zakładał brogsy nawet podczas spotkań oficjalnych. Wejście brogsów do rodziny królewskiej uczyniło je tak popularnymi, że coraz częściej widywano je na stopach wielu dandysów brytyjskich.

Skórę cholewy można dziurkować na różne sposoby - odmienna może być liczba dziurek oraz wzór, jaki tworzą. Pojedyncze dziurki mają około 3 mm średnicy i dzieli je odległość 5 mm. W tak zwanych fullbrogsach zdobień jest bardzo dużo: na czubkach kształt rozety i perforacje w kształcie skrzydeł wzdłuż stopy. Semibrogues lub halfbrogues mają dziurkowań znacznie mniej. Cechą charakterystyczną tych modeli jest brogowany nosek naszywany na czubek. Przyjmuje się, że im skromniejsze brogowanie, tym but jest bardziej elegancki i formalny.

Warto podkreślić, że brogsy nie są odrębnym rodzajem obuwia ze względu na odmienny sposób kroju i szycia, ale z racji charakterystycznego zdobienia. Tak więc brogsami mogą być zarówno oxfordy, czy derby, o ile zostaną ozdobione dziurkami.

Jakie buty powinien mieć każdy mężczyzna?

Doradzanie w sprawach zakupów nie należy do łatwych, ale jest i tak lepsze, niż kupowanie bez posiadania podstawowej wiedzy.

Trudno jest określać niezbędne minimum; na pewno nie powinno się nikomu wyznaczać granicy górnej - każdy kupuje, ile chce.

Minimum, jakie powinien mieć do swojej dyspozycji każdy pan, to dwie pary butów wykonanych z licowej skóry: czarne oxfordy oraz derby w innym kolorze - brąz, koniak, granat. Warto mieć również parę brogsów i monki. Do pełni zestawu na pewno przydadzą się loafersy, sztyblety, chukka lub desert boats - mogą być z licówki lub zamszu.

Gdzie kupić klasyczne buty?

Kupowanie butów warto zacząć od wyboru miejsca zakupów - sklepu z klasycznym obuwiem. Większość sklepów stacjonarnych i internetowych działających w naszym kraju nie ma w swojej ofercie wielu z wymienionych w tym artykule modeli obuwia. Mało tego - wielu sprzedawców nie ma pojęcia o tym, jak nazwać i odróżnić od siebie oferowane przez nich buty. Dlatego należy kupować u profesjonalistów. Sklep klasycznebuty.pl to nie jest typowy sprzedawca, to "instytucja", którą śmiało można określić mianem: Królestwo klasycznych butów.

Szeroka oferta butów klasycznych na różne okazje, w rozmaitych kolorach i fasonach, we wszystkich rozmiarach zaskakuje nie tylko ilością propozycji, ale także jakością opisów produktów i zdjęć.

To co odróżnia sklep od innych, to usługi adresowane do użytkowników obuwia. Tu można zlecić renowację butów (m.in. podstawowa, całkowita, patynowanie, dezynfekcja) oraz ich naprawę (usługi szewskie dotyczą naprawy fleków oraz zelówek skórzanych i gumowych). Droga od zleceniodawcy usługi do sklepu i z powrotem odbywa się za pośrednictwem kuriera.