Mówią o niej ,,stonka"

Można ją spotkać o każdej porze dnia i nocy na prawie każdym dworcu kolejowym w Polsce. Można ją także zobaczyć, choć już znacznie rzadziej, w Maroku i w Iraku.

Można ją spotkać o każdej porze dnia i nocy na prawie każdym dworcu kolejowym w Polsce. Można ją także zobaczyć, choć już znacznie rzadziej, w Maroku i w Iraku.

Lokomotywa SM42 jest najpopularniejszym produktem chrzanowskiego Fabloku. Założenia konstrukcyjne tego pojazdu powstawały od 1960 roku. Prace projektowe prowadziło Centralne Biuro Konstrukcyjne Przemysłu Taboru Kolejowego w Poznaniu we współpracy z Centralnym Biurem Konstrukcyjnym Silników Spalinowych z Warszawy.

2 stycznia 1963 roku Fablok otrzymał dokumentację, na podstawie której przez rok powstawał prototyp. W 1964 roku trwały równocześnie testy prototypu i przygotowania do produkcji seryjnej. W tym samym roku miał on swoją pierwszą prezentację na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Potem było już z górki. Na nowy produkt szybko znaleźli się chętni.

Dla Polskich Kolei Państwowych wyprodukowano 1155 sztuk tych lokomotyw (wg niektórych źródeł 1157), około 600 sztuk trafiło do zakładów przemysłowych, 37 do Maroka a 6 było używanych przez Dromex w Iraku.

Pojazdy wykorzystywane przez PKP mają na boku kabiny umieszczone oznaczenie SM42 i numer kolejny lokomotywy.

Egzemplarz z numerem 983 był dziesięciotysięczną lokomotywą wyprodukowaną w Chrzanowie. Przekazano ją kolejarzom 3 sierpnia 1978 roku.

Lokomotywy dostarczane do zakładów przemysłowych oznaczane były kodem Ls800P. Używane były do prac przy przetaczaniu wagonów, ale prowadziły też składy towarowe. Te właśnie pojazdy były najczęściej modernizowane, np. poprzez przystosowanie do sterowania radiowego, poprawę parametrów silnika albo nawet montaż nowego. Niektóre pojazdy modyfikowano od razu w zakładzie, według potrzeb klienta. W 1976 roku wyprodukowano 9 lokomotyw SM42 przeznaczonych do pracy w podwyższonych temperaturach. Zamówiła je Huta Katowice.

Eksportowane do Maroka pojazdy miały oznaczenie 6D/M. Trzeba było przystosować je do pracy w warunkach pustynnych. Dostarczone zostały do kontrahenta w latach 1973-1975. Marokańczycy użytkowali lokomotywę z Fabloku pod oznaczeniem DG-200.
W 1982 roku przedsiębiorstwo Dromex, budujące drogi w Iraku zamówiło 6 lokomotyw w wersji podobnej do tej sprzedawanej do Maroka. Pojazdy oznaczone symbolem 6D/ID były przystosowane do pracy w dużym zapyleniu.

W toku produkcji Fablok modyfikował swój wyrób wielokrotnie. Udało się m.in. znacznie zmniejszyć promień skrętu (z 80 do 50 metrów), udoskonalono kocioł grzewczy, poprawiana była odporność elementów konstrukcji na pęknięcia zmęczeniowe. Liczne modyfikacje wprowadzali także użytkownicy.

Przez prawie pół wieku użytkowania lokomotywy SM42, zwanej też często ,,stonką", zmieniało się w niej wiele, ale nadal zdecydowana większość egzemplarzy ma charakterystyczne zielone malowanie z pomarańczowymi pasami. Można przypuszczać, że wiele z nich na pewno doczeka w dobrym stanie jubileuszu półwiecza wprowadzenia na rynek.

,,Stonka" ma obecnie wielu fanów, którzy poświęcili jej liczne strony internetowe. Wielu z nich to ludzie, którzy o tej lokomotywie wiedzą chyba wszystko. Osoby zainteresowane szczegółami dotyczącymi SM42 powinny na strony miłośników kolejnictwa koniecznie zajrzeć.
(l)

Informacje na podstawie materiałów promocyjnych chrzanowskiego Fabloku na Targi Poznańskie, wydawnictwa jubileuszowego z 1999 roku, broszury Fabryka Lokomotyw im. Feliksa Dzierżyńskiego w Chrzanowie z ok. 1975 roku oraz materiałów z internetu

Lokomotywa typu sm42

długość 14240 mm

szerokość 3173 mm

rozstaw osi skrajnych 10100 mm

masa służbowa 72 t

prędkość 90 km/h

pojemność zbiorników ON 2840 l

najmniejszy promień skrętu 50 m

wysokość od szyny 4400 mm

ZOBACZ GALERIĘ ZE ZDJĘCIAMI LOKOMOTYW SM42