Nawierzchnie na place zabaw - co warto wiedzieć

Bezpieczny plac zabaw to plac zabaw wyposażony w odpowiednią nawierzchnię, która będzie skutecznie amortyzowała ewentualne upadki z urządzeń i konstrukcji zabawowych. Jeszcze 30 - 40 lat temu, na ówczesnych placach zabaw, standardem była ziemia i trawa, czasem piasek, a nawet... betonowe płyty. Współcześni inwestorzy i producenci placów zabaw mają do dyspozycji nowoczesne narzędzia do precyzyjnego dobierania nawierzchni bezpiecznych pod poszczególne urządzenia i konstrukcje oraz do wyboru szeroki wybór produktów z tej kategorii. Nowoczesne nawierzchnie na place zabaw charakteryzują się doskonałymi parametrami amortyzującymi, rewelacyjnymi walorami użytkowymi oraz świetnym designem. Jakie rodzaje nawierzchni bezpiecznych mamy do dyspozycji? Co warto o nich wiedzieć?

Nawierzchnie amortyzujące - najważniejsze informacje

Wybór nawierzchni amortyzującej na plac zabaw wiąże się z koniecznością przeprowadzenia szczegółowej analizy konstrukcji i urządzeń, które będą wchodziły w jego skład. Wszelkie kwestie z tym związane opisuje i wyjaśnia norma PN-EN 1177. W normie znajdują się m.in. wzory umożliwiające wyliczenie optymalnych parametrów nawierzchni, która powinna znaleźć się w strefie bezpiecznego upadku pod i wokół urządzenia. Jakie parametry i skróty koniecznie trzeba wziąć pod uwagę?

• HIC (Head Injury Criterion) - to kluczowy parametr nawierzchni, tzw. kryterium urazu głowy, które jest wyrażane w centymetrach i określa maksymalną wysokość upadku, przy której uderzenie głową w podłoże nie spowoduje utraty życia;
• WSU (Wysokość Swobodnego Upadku) - to kluczowy parametr urządzenia, wyrażany w centymetrach i określający maksymalną wysokość w pionie od miejsca podparcia ciała do najniżej położonego punktu upadku.

Im wyższa jest wartość WSU dla urządzenia, tym wyższa powinna być wartość HIC nawierzchni. Istotna jest również wielkość strefy wokół urządzenia / konstrukcji, w której obowiązkowo powinna znajdować się nawierzchnia bezpieczna. Wielkość tej strefy / długość promienia od urządzenia wyznacza się na podstawie WSU.

Rodzaje nawierzchni bezpiecznych na plac zabaw

Nawierzchnie bezpieczne, znajdujące zastosowanie na nowoczesnych placach zabaw to przede wszystkim nawierzchnie syntetyczne, wśród których znajdziemy produkty idealne na różnego rodzaju place zabaw, amortyzujące upadki z różnych wysokości oraz harmonijnie wpisujące się w estetykę danego miejsca. To nowoczesne nawierzchnie, wytwarzane z użyciem zaawansowanych technologii i bezpiecznych w użytkowaniu materiałów, gwarantujących maksymalną trwałość rozwiązania i świetny efekt wizualny. Oto one!

Amortyzujące nawierzchnie syntetyczne

Nawierzchnie syntetyczne różnią się parametrami i walorami użytkowymi, ale również sposobem ich układania / wylewania oraz funkcjonalnością.

• sztuczna trawa - nawierzchnia syntetyczna, wytrzymała i łatwa do utrzymania w czystości, stosowana najczęściej na placach zabaw wyposażonych w urządzenia o WSU nieprzekraczającym 100 cm (dla urządzeń o wyższych parametrach WSU / HIC - sztuczna trawa staje się rozwiązaniem bardzo drogim) i jako alternatywa dla trudnej w utrzymaniu nawierzchni naturalnej; parametry amortyzujące sztucznej trawy zależą od gęstości i grubości pojedynczych źdźbeł;
• maty przerostowe - najtańsza nawierzchnia syntetyczna, produkowana z gumy pochodzącej z recyklingu i układana bezpośrednio na gruncie trawiastym, co pozwala na zachowanie naturalnego wyglądu placu zabaw; bardzo wytrzymała, bardzo odporna na warunki atmosferyczne i stosunkowo łatwa do utrzymania w czystości (przerastającą przez matę trawę można normalnie kosić); parametry amortyzujące mat przerostowych zależą od grubości elementów i mogą być stosowane dla urządzeń o WSU wynoszącego 300 cm i więcej (po odpowiednim dopasowaniu parametrów HIC i WSU);
• płyty gumowe - łatwa do ułożenia nawierzchnia bezpieczna, składająca się z płyt gumowych SBR (czarny granulat SBR, zespolony klejem poliuretanowym) lub płyt gumowych EPDM (czarny granulat SBR w części spodniej i kolorowy granulat EPDM w części wierzchniej); bardzo wytrzymała i odporna na warunki atmosferyczne, umożliwiająca tworzenie dodatkowych miejsc do zabawy poprzez zastosowanie np. płyt z cyframi lub wzorami; parametry amortyzujące pozwalają na stosowanie płyt gumowych dla urządzeń o WSU wynoszącego 300 cm i więcej (po odpowiednim dopasowaniu parametrów HIC i WSU);
• nawierzchnie wylewane - najnowocześniejsze nawierzchnie bezpieczne, bardzo trwałe, odporne na warunki atmosferyczna i uszkodzenia mechaniczne, niezwykle estetyczne i łatwe do utrzymania w czystości; bezpieczne nawierzchnie wylewane składają się z maty podkładowej (granulat SBR z recyclingu i poliuretan o odpowiedniej grubości) i kolorowego granulatu EPDM wylewanego na wierzch maty podkładowej; nawierzchnie wylewane dają nieograniczone możliwości tworzenia wizualnych stref aktywizujących i wyznaczania ciągów komunikacyjnych poprzez zastosowanie różnych kolorów granulatu EPDM; parametry amortyzujące są bardzo wysokie i pozwalają na stosowanie nawierzchni wylewanej dla urządzeń o WSU wynoszącym 300 cm i więcej (po dopasowaniu grubości maty podkładowej do wartości HIC i WSU);
• Rubber Mulch - to syntetyczna nawierzchnia bezpieczna, która wizualnie do złudzenia przypomina naturalne podłoże z wiórów i kory, ale jest pozbawione jego wad - nie pyli, nie absorbuje wilgoci, nie przyciąga owadów; syntetyczne wióry są produkowane w całości z gumy pochodzącej z recyklingu, są odporne na działanie warunków atmosferycznych i stosunkowo łatwe do utrzymania w czystości; parametry amortyzujące nawierzchni Rubber Mulch zależą od zastosowania odpowiedniej grubości warstwy (konieczne jest kontrolowanie grubości warstwy i w razie potrzeby - uzupełnianie).

Maty przerostowe - najpopularniejsze i najczęściej polecane

Z wymienionych wyżej nawierzchni syntetycznych to właśnie maty przerostowe cieszą się największą popularnością i są produktem najczęściej polecanym przez producentów placów zabaw. To najtańsze rozwiązanie, które równocześnie wyróżnia się maksymalną uniwersalnością i funkcjonalnością.

Średni koszt wykonania nawierzchni z maty przerostowej to około 130 zł netto za m2. Dla porównania, koszt wykonania nawierzchni ze sztucznej trawy, razem z odpowiednią podbudową (niezbędną w tym przypadku!) - wynosi od ponad 200 do ponad 400 zł za m2 (w zależności od parametrów WSU/HIC).

Maty przerostowe można z powodzeniem stosować zarówno na płaski terenie, jak i na różnego rodzaju skarpach - montaż jest łatwy i nie wymaga żadnej podbudowy (mata układana jest najczęściej na trawniku lub na glebie, ale może być również ułożona na dowolnym, twardym podłożu). Maty przerostowe są maksymalnie łatwe do utrzymania, doskonale przepuszczają wodę, a po wyrośnięciu trawy - stają się niemal niewidoczne, a trawę można normalnie kosić.

Najwyższej jakości maty przerostowe, posiadające odpowiednie parametry, potwierdzone stosownym certyfikatem, gwarantują bezpieczną amortyzację podczas upadków z wysokości 3 metrów, a w przypadku mat ułożonych na trawie lub glebie - również w przypadku upadków z wysokości powyżej 3 metrów (HIC zgodnie z normą EN1177). Maty przerostowe są układane zarówno na nowych placach zabaw, jak i podczas renowacji już tych istniejących, gdzie konieczna jest wymiana lub uzupełnienie nawierzchni amortyzującej. Co niezwykle istotne - maty przerostowe umożliwiają również korzystanie z zielonych miejsc rekreacji i placów zabaw osobom niepełnosprawnym poruszającym się na wózkach inwalidzkich.

A może nawierzchnie naturalne?

Mówiąc o nawierzchniach naturalnych możemy mieć na myśli: darń i glebę, piasek, żwir, wióry i korę. Są one stosowane zdecydowanie rzadziej niż nawierzchnie syntetyczne, przede wszystkim ze względu na zdecydowanie niższe parametry w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom. Na przykład darń i glebę dopuszcza się do użytku wyłącznie na placach zabaw dla maluchów, na których WSU nie przekracza 1 metra. Z kolei piasek, żwir, wióry i kora mogą stanowić nawierzchnię bezpieczną tylko pod warunkiem odpowiedniej wielkości ziaren / wiórów oraz zachowania minimalnej grubości warstwy i niemal wyłącznie na placach zabaw, na których WSU nie przekracza 200 cm. Minusem nawierzchni naturalnych jest konieczność ich częstego kontrolowania, uzupełniania i wymieniania oraz dbania o czystość (zwłaszcza sypkie nawierzchni łatwo ulegają zanieczyszczeniu i są trudne do oczyszczenia). Oczywiście bezdyskusyjnym plusem naturalnych nawierzchni na place zabaw jest ich proekologiczny charakter.

Za pomoc w napisaniu artykułu dziękujemy firmie Acitveline z Lublina, która specjalizuje się w projektowaniu i tworzeniu bezpiecznych placów zabaw dla dzieci, a w ramach kompleksowych usług - oferując inwestorom również najwyższej jakości syntetyczne nawierzchnie bezpieczne na place zabaw - activeline.eu/k/nawierzchnie-bezpieczne/.