Co może się stać gdy spożywasz wodę niezdatną do picia?

Woda ma ogromne znaczenie dla procesów życiowych każdego człowieka. O dostępie do niej oraz o tym, jak ważne jest spożywanie dostatecznych ilości wody przez człowieka (rekomenduje się spożywanie minimum dwóch litrów wody na dobę) mówią lekarze i dietetycy. Rzadziej jednak podnosi się kwestię bezpieczeństwa zdrowotnego wody w kontekście jej uzdatniania. Dlaczego uzdatnianie wody jest kluczowe i co może się stać, gdy spożyje się wodę niezdatną do picia?

Wymagania prawne odnośnie wody przeznaczonej do picia

Zagadnienie bezpieczeństwa zdrowotnego wody zostało uregulowane prawnie. O cechach zdatności wody do spożycia mówi przede wszystkim Rozporządzenia Ministra Zdrowia  z 29 marca 2007 r. (późniejsze zmiany zostały wprowadzone 22 kwietnia 2010 r.) w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożywania przez ludzi. Nie jest to jednak jedyny akt prawny, który pochyla się nad bezpieczeństwem spożywania wody. Prawo wspólnotowe niejednokrotnie wydawało dyrektywy, które zawierały wymogi dotyczące jakości wody pitnej oraz dotyczące zawartości substancji promieniotwórczych w wodzie. (Dyrektywa Rady Europejskiej z dnia 22. października 2013). Celem tych wszystkich przepisów jest zmuszenie producentów wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi do tego, aby była ona jak najwyższej jakości - nad jakością tą czuwa Państwowa Inspekcja Sanitarna. Wytyczne skupiają się nad fizycznymi, chemicznymi, smakowymi, ale przede wszystkim nad bakteriologicznymi właściwościami wody. Musi być ona wolna od mikroorganizmów powodujących choroby, pasożytów oraz niebezpiecznych bakterii.

Bakterie, wirusy i pasożyty

Zagrożenie związane ze skażeniem wody bakteriami, pasożytami czy innymi mikroorganizmami wiąże się z ryzykiem poważnych chorób, a nawet śmierci. Skażenie bardzo często powstaje w wyniku dostania się do wody odchodów - ludzkich bądź zwierzęcych.

• Bakteria Escherichia coli, czyli pałeczka okrężnicy, występuje w jelicie grubym człowieka i jest naturalnym elementem flory bakteryjnej. Jednak jeśli opuszcza organizm i dostaje się do gleby, a stamtąd do wody, którą z kolei spożylibyśmy, może stać się bardzo niebezpieczną toksyną. Zatrucie bakterią E. coli objawia się wymiotami i bardzo ostrymi biegunkami, którym towarzyszą silne skurcze mięśni brzucha oraz jego ból. Nierzadko objawom tym towarzyszy gorączka i zawroty głowy.
• Bakterie Legionella występujące na basenach, systemy wodociągowych czy nawet szlamie wodnym, powodują chorobę zwaną legionellozą - ciężką, zakaźną chorobę dróg oddechowych. Jej objawami są wysoka gorączka, suchy kaszel, duszności, bóle głowy. Nieleczone zakażenie tą bakterią może prowadzić do ciężkich powikłań, w tym niewydolności nerek. Choć zarażenie się Legionellą przez zachłyśnięcie skażoną wodą, np. pod prysznicem jest bardzo niskie (o zakażenie łatwiej pod wpływem bakterii bytujących np. w systemach klimatyzacji) to warto zachować ostrożność.
• Glista ludzka to z kolei pasożyt, który bytuje w wodzie i którym można zakazić się połykając zanieczyszczona wodę w jeziorze czy ze studni. Pasożytowanie glisty w organizmie człowieka może dawać objawy, takie jak osłabienie, bóle brzucha, reakcje alergiczne, ale może też przebiegać zupełnie bezobjawowo. Powikłania zaś bywają bardzo groźne. Wyróżnia się m.in. niedrożność jelit, ostre zapalenie trzustki, zapalenie wątroby, w skrajnych przypadkach zatkanie dróg oddechowych.

Zażelazienie wody

Woda z ogromną zawartością żelaza to kość niezgody między tymi, którzy nie widzą bezpośredniego zagrożenia ze strony tego pierwiastka, a tymi, którzy upatrują w nim niebezpieczeństwo dla zdrowia. Na ten moment nie wykazano jednoznacznie, że zażelaziona woda szkodzi zdrowiu, ale niektórzy uważają, że pierwiastek ten wpływa na takie aspekty jak zażółcenie zębów i dziąseł oraz powstawanie wysypek skórnych czy nawracających stanów zapalnych. Choć badania nad ciągiem przyczynowo-skutkowym pod tym względem wciąż trwają, to z pewnością duże pokłady żelaza w wodzie odpowiadają za jej mętność oraz metaliczny posmak. Uzdatnianie wody dla przemysłu spożywczego często polega na usunięciu z niej wielu pierwiastków, w tym żelaza,  które mogą osadzać się rurach czy systemach wodociągowych, powodując tym samym konieczność szybszego serwisowania, ale uzdatnianie tego rodzaju polepsza też walory smakowe wody. Jeśli smak wody bogatej w żelazo powoduje, że jej picie staje się przykrym wyzwaniem, z pomocą mogą przyjść odpowiednie filtry, np. działające na zasadzie odwróconej osmozy, która dodatkowo zapewni wodę bez niebezpiecznych bakterii.

Picie odpowiednio uzdatnionej wody jest priorytetem. Woda przeznaczona do spożycia musi być czysta, szczególnie mikrobiologicznie. Nie może narażać na zakażenie jakimikolwiek bakteriami. Ponadto wiele związków mineralnych występujących w nieuzdatnionej wodzie moze zmieniać jej smak czy zapach.