Wyniki ogólnopolskiego konkursu „Zabytek Zadbany 2020" zostały ogłoszone. W tegorocznej edycji w konkursie wzięły udział 63 obiekty. Z województwa małopolskiego w kategorii adaptacja obiektów zabytkowych wyróżniony został jeden - willa Japonka.

Drewniana willa w konstrukcji zrębowej została zbudowana w 1923 r. jako obiekt uzdrowiska krzeszowickiego. Nazwa „Japonka" przyjęła się w związku z formą podgiętych, „pagodowych" narożników dachu. W 2017 r. podjęte zostały prace zabezpieczające, remontowe i konserwatorskie konstrukcji i poszycia dachu, ścian zrębowych wraz z mszeniem, drewnianych podłóg, ścian i schodów wewnętrznych i zachowanych pieców. W willi znalazły miejsce sale lekcyjne LO im. Tadeusza Kościuszki w Krzeszowicach oraz pomieszczenia ogólnie dostępne.

Kapituła przyznała wyróżnienie dla Powiatu Krakowskiego - właściciela obiektu, za przeprowadzone na wysokim poziomie prace remontowe, konserwatorskie i adaptacyjne w drewnianej willi „Japonka", które uratowały zabytek przed degradacją, wydobyły i podkreśliły jego wartości zabytkowe oraz pozwoliły na prawidłowe użytkowanie obiektu w celach dydaktycznych i społecznych.

„Zabytek Zadbany" jest adresowany do właścicieli, posiadaczy lub zarządców, a także wojewódzkich konserwatorów zabytków, kierowników delegatur wojewódzkich urzędów ochrony zabytków oraz konserwatorów samorządowych. Mogą w nim brać udział obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych.

Spośród nadesłanych wniosków, które spełniają wymogi formalne, jury konkursu - składające się z ekspertów z dziedziny ochrony i opieki nad zabytkami - wyłoniło ścisłą czołówkę zabytków, która jest nagradzana w poniższych kategoriach:

A. Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu;
B. Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe);
w 2020 r. jury nie przyznało nagród
C. Adaptacja obiektów zabytkowych;
D. Architektura i budownictwo drewniane;
E. Zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne);
F. Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.

Konkurs ma już ponad czterdziestoletnią tradycję, po raz pierwszy został rozstrzygnięty w 1975 r. Celem jest promocja właściwych postaw i upowszechnienie najlepszych wzorów konserwacji obiektów zabytkowych, właściwego ich użytkowania i zagospodarowania.
Od 2011 r. procedura konkursowa realizowana jest przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.