W jaki sposób można stać się spadkobiercą
Dziedziczenie może być testamentowe lub ustawowe. Do dziedziczenia ustawowego dochodzi tylko wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu. Jeżeli zatem osoba zmarła za życia nie zadecydowała kto, w jakich częściach i na jakich warunkach ma objąć jej majątek, wtedy decyduje o tym „ustawa", czyli Kodeks cywilny. Czasem bywa też tak, że wskazane w testamencie osoby nie chcą przyjąć spadku i wtedy także dochodzi do dziedziczenia ustawowego.
Biorąc pod uwagę fakt, że spadek to czasem duży majątek, a czasem duże długi, to niezwykle ważne jest ustalenie, kto stanie się dziedzicem fortuny lub stanie się zobowiązany do spłaty długów po osobie zmarłej.

Jaka jest kolejność dziedziczenia
Jeżeli zmarły pozostawił testament, to dziedziczą osoby w nim wymienione. W takiej sytuacji małżonek lub dzieci zmarłego mogą nie dziedziczyć żadnego majątku, bo w testamencie może być powołana do spadku zupełnie obca osoba. Zasadą jest, że wolę spadkodawcy należy uszanować. Jeżeli jednak zmarły nie pozostawił testamentu, wtedy właśnie wchodzą zasady dziedziczenia określone w Kodeksie cywilnym. Kolejność dziedziczenia jest wtedy następująca:

Małżonek i dzieci spadkodawcy.
Dziedziczą po równo, a jeżeli dzieci jest czworo lub więcej, to małżonek otrzymuje 1/4 spadku, a reszta rozdzielana jest między dzieci po równo.

Wnuki spadkodawcy.
Dziedziczą wtedy, gdy dziecko zmarłego spadkodawcy nie żyje (zrzekło się spadku). Wnuki dziedziczą po równo część, jaka przypadałaby ich zmarłemu rodzicowi.

Rodzice spadkodawcy.
Jeżeli osoba zmarła nie ma żyjących dzieci i dalszych zstępnych, to dziedziczą po nim jego małżonek i rodzice. Małżonek dziedziczy połowę spadku a drugą połowę dziedziczy po równo matka i ojciec spadkodawcy.

Rodzeństwo spadkodawcy.
Rodzeństwo zmarłego spadkodawcy dziedziczy wtedy, gdy jedno z jego rodziców nie żyje. Część, która przeznaczona byłaby pierwotnie dla rodzica, jest dzielona pomiędzy jego żyjące dzieci w częściach równych.

Zstępni rodzeństwa spadkodawcy.
Zstępni (dzieci, wnuki itd.) rodzeństwa dziedziczą wtedy, gdy ich rodzic nie żyje. Część spadku przeznaczona dla rodzica jest dzielona po równo na jego zstępnych.

Dziadkowie spadkodawcy.
Jeżeli spadkodawca nie ma ani małżonka, ani rodzeństwa, ani zstępnych rodzeństwa, jego dziadkowie dziedziczą po równo (każdy z nich dziedziczy 1/4 spadku.

Zstępni dziadków spadkodawcy.
W przypadku, gdy któryś z dziadków nie żyje, kolejnymi osobami, które dziedziczą są jego dzieci i wnuki.
Właściwa gmina lub skarb państwa.

Gdy zmarły nie miał małżonka ani żadnych krewnych, dziedziczy po nim gmina jego ostatniego zamieszkania, a jeżeli nie miał zamieszkania w Polsce, lub nie da się go ustalić, spadek nabywa skarb państwa.
Krąg spadkobierców jest zatem bardzo szeroki i czasem nawet po bardzo dalekim krewnym może coś przypaść i nam.
Edward Molenda radca prawny
Przełom nr 22 (1397) 5.6.2019