W 1966 roku wydrukowano ulotki zachęcające do zbiórki pieniędzy na budowę pomnika na chrzanowskim Placu Tysiąclecia. Niedługo potem można było wykupować cegiełki m.in. o nominałach 10 i 50 zł. Każdy, kto je nabył, przyczynił się do dzisiejszego wyglądu tego placu.

Pomysł budowy Placu Tysiąclecia zrodził się zapewne, jak sama nazwa wskazuje, gdzieś w czasach, gdy planowano już obchody tysiąclecia Polski. Zbyt późno jednak, by udało się go zrealizować w 1966 roku. W tym właśnie roku rozpoczęto dopiero zbiórkę pieniędzy na pomnik mający zdobić plac. Przed rozpoczęciem prac budowlanych należało znaleźć odpowiednią lokalizację. Wybór padł na tereny położone blisko centrum miasta, w rejonie ulic Garncarskiej, Balińskiej i Sienkiewicza. Aby zdobyć pusty plac, trzeba było wyburzyć istniejące tam domy i za te prace zabrano się pod koniec lat sześćdziesiątych.
Równocześnie Społeczny Komitet Budowy Pomnika Zwycięstwa i Wolności w Chrzanowie prowadził akcję gromadzenia funduszy. Wraz z Powiatowym Komitetem Frontu Jedności Narodu wyemitował on cegiełki o różnych nominałach. Najwięcej zachowało się tych o wartości 10 zł. Ówczesna dycha wystarczała na zakup pięciu tabliczek czekolady lub przynajmniej tyluż piw.
Cegiełki droższe, pięćdziesięciozłotowe i stuzłotowe były raczej wykupowane przez zakłady czy instytucje. Być może, że z myślą o bogatych firmach, np. takich jak Fablok, wydrukowano również cegiełki tysiączłotowe lub droższe.
Najbogatsi ofiarodawcy mogli pieniądze przelewać bezpośrednio na konto komitetu budowy pomnika założone w chrzanowskim oddziale PKO.
Przygotowanie pomnika mającego stanowić najważniejszy element placu powierzono Marianowi Konarskiemu, malarzowi i rzeźbiarzowi urodzonemu w Chrzanowie, a mieszkającemu w Krzeszowicach. Pomnik Zwycięstwa i Wolności był największym z pięciu pomników i tablic pamiątkowych autorstwa tego artysty. Architektoniczną część budowy pomnika powierzono Stanisławowi Filipowskiemu.
W 1971 roku dokonano odsłonięcia pomnika oraz przekazania Placu Tysiąclecia. Ponieważ prace się przeciągały, otwarcia nie przeprowadzono przy okazji żadnej ważnej rocznicy. Prace wykończeniowe na placu trwały zresztą także w następnym roku.
Wraz z końcem powszechnych obchodów różnych świąt państwowych, pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku plac stracił swoje pierwotne znaczenie. Ostatnio służył jako miejsce imprez masowych, parking lub targowisko. Wkrótce przekonamy się, jakie będzie jego zastosowanie po zakończonej właśnie przebudowie.
(l)
Materiały graficzne pochodzą z archiwum redakcji, Muzeum w Chrzanowie oraz kolekcji prywatnych

Przełom nr 42 (910) 21.10.2009