Podatek dochodowy od osób fizycznych płacimy w przypadku uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Obowiązek zapłaty podatku PIT powstaje tylko wtedy, gdy odpłatne zbycie nastąpiło w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Co to jest nabycie?
W terminie tym mieści się nie tylko kupno, ale również nabycie w drodze zamiany, spadku, darowizny, poprzez zniesienie współwłasności majątku lub w inny nieodpłatny sposób.

Co to jest odpłatne zbycie?
To przede wszystkim sprzedaż i zamiana.

Kiedy powstaje przychód?
W dacie zawarcia umowy. Dla celów podatkowych nie ma znaczenia okoliczność, czy cena została zapłacona czy też zapłata została rozłożona w czasie. Opodatkowaniu podlega zatem przychód należny z tytułu odpłatnego zbycia.
Zasady rozliczenia, wysokość opodatkowania i możliwość skorzystania z ulg podatkowych przy odpłatnym zbyciu nieruchomości i praw majątkowych zależą od daty nabycia zbywanej nieruchomości lub prawa majątkowego. To skutek dwóch zmian przepisów ustawy o PIT. Pierwsze zmiany weszły w życie 1 stycznia 2007 r., drugie obowiązują od 1 stycznia 2009 r.

I Nieruchomości nabyte do 31 grudnia 2006 r.
Jak obliczyć i zapłacić podatek?
Opodatkowaniu podlega przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych według stawki 10 proc.
Podatek płatny jest bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, właściwego według miejsca zamieszkania podatnika.
W terminie płatności podatku należy złożyć deklarację (PIT-23).

Jak skorzystać ze zwolnienia?
W terminie płatności podatku należy złożyć oświadczenie, że przychód ze sprzedaży nieruchomości zostanie przeznaczony, nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży, na cele mieszkalne, własnego budynku lub lokalu mieszkalnego.

II Nieruchomości nabyte w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r.
Jak obliczyć i zapłacić podatek? Podatek wynosi 19 proc. osiągniętego dochodu, stanowiącego różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw a kosztami, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Podatek płatny jest w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Obliczony podatek wykazujemy w jednym z trzech formularzy zeznań podatkowych: PIT-36, PIT-36L lub PIT-38.

Jak skorzystać z ulgi meldunkowej?
Ze zwolnienia tego możemy skorzystać pod warunkiem:
1. zameldowania w lokalu lub budynku mieszkalnym na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia oraz...
2. złożenia oświadczenia o spełnieniu warunku do zwolnienia. Oświadczenie to należało złożyć do dnia 30 kwietnia 2008 r., jeżeli przychody uzyskane zostały w 2007 r., do dnia 30 kwietnia 2009 r. w przypadku przychodów uzyskanych w 2008 r., a w przypadku nieruchomości zbywanych po 31 grudnia 2008 r.,oświadczenie należy złożyć w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło zbycie.

III Nieruchomości nabyte od 1 stycznia 2009 r.
Istotną zmianą, jaka weszła w życie od 1 stycznia 2009 r., jest likwidacja tzw. ulgi meldunkowej. W jej miejsce pojawia się nowe zwolnienie - tzw. ulga mieszkaniowa. Bez zmian pozostają regulacje dotyczące zasad ustalania dochodu do opodatkowania oraz wysokość podatku (19 proc. dochodu).

Nowa ulga mieszkaniowa
Wolne od opodatkowania są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.
Po zakończeniu roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, w terminie do 30 kwietnia, należy złożyć zeznanie roczne (PIT-39).

Jak obliczyć dochód zwolniony z opodatkowania?
Pokażmy to na przykładzie:
Przychód z odpłatnego zbycia: 200.000 zł
Koszty uzyskania przychodu: 150.000 zł
Dochód: 50.000,00 zł
Wydatki na cele mieszkaniowe: 180.000 zł
Dochód podlegający zwolnieniu: 45.000,00 zł = 50.000,00 zł x 180.000 zł / 200.000 zł
Do opodatkowania pozostaje dochód w kwocie 5.000 zł
oprac. (taj)

Przełom nr 3 (922) 20.1.2010