W przypadku braku dobrowolnej spłaty zadłużenia wierzyciel zasadniczo nie ma innej prawnej możliwości, jak wystąpić na drogę procesu o zapłatę. Uzyskanie wyroku zasądzającego dochodzone roszczenie pieniężne jest, co prawda, warunkiem koniecznym, lecz nie wystarczającym dla rzeczywistego zaspokojenia roszczenia. Jeśli mimo przegrania procesu sądowego pozwany dłużnik nadal nie spełnia zobowiązania, wierzyciel może powierzyć egzekucję komornikowi. Dopiero komornik posiada władztwo pozwalające na przymusowe ściągnięcie należności.

Tymczasem od chwili wniesienia powództwa do złożenia tytułu wykonawczego u komornika mija wystarczająco dużo czasu, aby sprytny dłużnik wyzbył się lub ukrył majątek, który mógłby służyć zaspokojeniu roszczenia wierzyciela. Dłużnik może zresztą celowo zmierzać do sztucznego przedłużania postępowania. Na szczęście przepisy postępowania cywilnego pozwalają wierzycielowi na zabezpieczenie się przed tego rodzaju działaniami dłużnika.

Mianowicie: w każdej sprawie cywilnej, podlegającej rozpoznaniu przez sąd, można żądać udzielenia zabezpieczenia. Sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Można żądać udzielenia zabezpieczenia, jeżeli uprawdopodobni się roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia.
W związku z powyższym powód, który uprawdopodobni swe roszczenie oraz wykaże, że istnieje ryzyko niezaspokojenia jego roszczenia może skutecznie zawnioskować do sądu o udzielenie mu zabezpieczenia na czas trwania procesu sądowego. Poprzez swe zapobiegliwe działanie uzyska zabezpieczenie, iż po wygraniu sprawy sądowej będzie mógł skierować egzekucję do przedmiotu zabezpieczenia. Dłużnik zostanie przeto pozbawiony sposobności celowego uszczuplenia majątku.
Rodzaje zabezpieczenia są różne. W zależności od tego, co ma być przedmiotem zabezpieczenia roszczenia pieniężnego, może ono polegać na zajęciu ruchomości (np. samochodu), wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego lub innego prawa majątkowego, obciążeniu nieruchomości hipoteką przymusową itp.
Biorąc pod uwagę dynamikę stosunków gospodarczych oraz przewlekłość spraw sądowych niejednokrotnie kluczowe dla zaspokojenia należności jest uzyskanie zabezpieczenia roszczenia. W związku z powyższym warto te działania konsultować z prawnikiem.

Sławomir Mąsior
Autor tekstu jest radcą prawnym. Prowadzi własną kancelarię.

Przełom nr 8 (1283) 22.2.2017