Pani Małgosia poznała swojego przyszłego męża w liceum. Po studiach wzięli ślub, na świat przyszły ich dzieci, zdecydowali się na budowę domu. Razem wzięli kredyt w banku. Po kilku latach przestało im się układać.
„Zaczynam podejrzewać, że mąż bierze jakieś pożyczki. Boję się, że będę musiała je spłacać, bo jemu prywatny interes nie bardzo idzie, a ja mam stałą, urzędniczą pensję. Nie podpisaliśmy przed zawarciem małżeństwa intercyzy. Co w tej sytuacji mogę zrobić? Czy mogę wystąpić o rozdzielność majątkową? A jeśli tak, co z naszym wspólnym kredytem na budowę domu?" - napisała w liście do redakcji.

Intercyzę można zawrzeć w każdym momencie
Jak informuje radca prawny Daria Ozga-Kurdziel, z dniem zawarcia małżeństwa pomiędzy stronami powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). Obejmuje przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków. Jeśli decydują się na rozdzielność majątkową, konieczna jest dodatkowa umowa majątkowa. Tzw. intercyzę można zawrzeć w każdym momencie - przed ślubem, jak również po jego zawarciu.
- Ustanowienie rozdzielności majątkowej po ślubie oznacza, że od chwili ustanowienia jej, małżonkowie nie mają już majątku wspólnego. Każdy posiada swój odrębny, którym zarządza samodzielnie - tłumaczy właścicielka kancelarii prawnej w  Chrzanowie.
Zatem każda rzecz nabyta po ustanowieniu rozdzielności stanowi odrębny majątek danej strony. Tyczy się to również długów.
- Zaciąganie zobowiązań finansowych przez małżonka daje wówczas wierzycielowi możliwość zaspokojenia się wyłącznie z jego majątku osobistego, osoby będącej dłużnikiem. Drugi małżonek nie jest narażony na odpowiedzialność - uściśla Daria Ozga-Kurdziel.

U notariusza albo w sądzie
Od chwili ustanowienia rozdzielności, małżonkom przysługują udziały w majątku wspólnym, które wchodzą w skład majątków osobistych każdej ze stron. Po jej ustanowieniu można dokonać również podziału dotychczasowego majątku wspólnego na drodze sądowej lub w drodze umowy.
- Rozdzielność majątkowa podczas trwania związku małżeńskiego może nastąpić na dwa sposoby. Pierwszy z nich to umowa zawarta przed notariuszem, która wymaga jednakże zgody obojga małżonków. Natomiast w sytuacji, kiedy współmałżonek nie zgadza się na zawarcie intercyzy przed notariuszem, to druga strona może to zrobić wyłącznie na drodze sądowej - tłumaczy radca prawny.
Jeśli rozdzielność ustanawia sąd, muszą wystąpić ważne powody, aby mógł on wydać takie orzeczenie. Powstaje ona z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, a w szczególności jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

W sprawie kredytu trzeba dogadać się z bankiem
- W przypadku wspólnego kredytu sprawa nie jest już taka prosta. Dłużnikami w takiej sytuacji są mąż i żona, bez względu na to, czy ustanowili rozdzielność majątkową i w jaki sposób podzielili majątek. Sąd nie ma prawnej możliwości podziału długów. Aby przepisać kredyt na drugą osobę, trzeba w tym celu uzyskać zgodę banku. Przeważnie sprawdza on zdolność kredytową osoby, która chce przejąć kredyt i jeżeli uzna, iż jest wystarczająca, to wyrazi zgodę na wykreślenie drugiego z małżonków jako dłużnika. Jeżeli jednak małżonek przejmujący kredyt nie będzie miał wystarczającej zdolności, może zażądać dodatkowego zabezpieczenia.

Podstawę prawną żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej stanowi art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym „z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej".

Za ważne powody uważa się sytuacje natury majątkowej i niemajątkowej polegające na:
Trwonieniu majątku wspólnego na skutek:
- hulaszczego trybu życia,
- alkoholizmu,
- rażącej niegospodarności.
Zatrzymaniu tego majątku wyłącznie dla siebie i niedopuszczeniu współmałżonka do korzystania z niego.
Faktyczna separacja małżonków.
Zaistnienie podstaw do domagania się rozwodu.
Anna Jarguz
Przełom nr 15 (1239) 13.4.2016